اثربخشي درمان شناختي-رفتاري بر كمال طلبي و نگراني‌هاي بدشكلي بدني در دانش آموزان داراي نگراني‌هاي بدشكلي بدني

مقدمه: بدشكلي بدني و كمال طلبي از دغدغه‌هاي ذهني عمدۀ دانش آموزان نوجوان، اين آينده سازان كشور، است. هدف از انجام اين پژوهش تعيين ميزان اثربخشي درمان شناختي-رفتاري بر كمال طلبي و اختلال بدشكلي بدن دانش آموزان داراي اين نگراني‌ها بود. مواد و روش ها: طرح پژوهش شبه آزمايشي از نوع پيش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه گواه بود. از ميان 360 دانش‌آموز دختر دوم متوسطه از 4 دبيرستان در منطقۀ 14 شهر تهران (1399)، تعداد 34 نفر با نمرات بالاي خط برش (نمرۀ 93) در مقياس اختلال بدشكلي، انتخاب شدند و به‌عنوان نمونۀ پژوهش، به‌طور تصادفي در دو گروه 17 نفري قرار گرفتند. به علت همكاري نكردن و افت آزمودني‌ها، 11 نفر در گروه آزمايش و 13 نفر در گروه گواه باقي ماندند. هر دو گروه پرسش نامۀ كمال طلبي را پر كردند. درمان شناختي-رفتاري در گروه آزمايشي، طي 8 جلسه بر اساس راهنماي درماني رايت و همكاران در فضاي مجازي انجام شد؛ اما گروه گواه مداخله‌اي دريافت نكرد. در پايان پس آزمون انجام گرديد. ابزار پژوهش مقياس كمال طلبي و مقياس اختلال بدشكلي بدني بود. تحليل داده‌ها به‌وسيلۀ آنكوا در متن مانكوا و تحليل كوواريانس چندمتغيره و نرم‌افزار SPSS vol.26 صورت گرفت. يافته‌ها: اثربخشي درمان شناختي-رفتاري در بدشكلي بدن در سطح P≤0.01 معنادار و در متغير كمال طلبي معنادار نبود. درمان شناختي-رفتاري 39/9 درصد واريانس متغيرهاي پيش‌بين را تبيين كرد. بحث و نتيجه‌گيري: نظر به اثربخشي و كارآمدي درمان شناختي-رفتاري، براي كاهش نگراني‌هاي ذهني دانش آموزان و پيشگيري از اختلالات مرتبط و نيز ارتقاي كيفيت زندگي آنان، مي‌توان اين آموزش‌ها را در برنامۀ درسي گنجاند.