نگاهي تحليلي، حقوقي و اخلاقي به دعواي رفع مزاحمت

زمينه: همزيستي انسان ها مستلزم رعايت آداب اخلاقي است كه در علم اخلاق از آن تحت عنوان اخلاق مدني ياد مي شود و منجر به نظم هنجاري مي شود. براي اينكه اخلاق مدني ضمانت اجرايي داشته باشد مجموعه قوانيني در جامعه تحت عنوان آيين دادرسي مدني شكل گرفت. يكي از دعاوي در اين رابطه دعواي رفع مزاحمت است. در دعوي رفع مزاحمت مسائل پيچيده اي وجود دارد كه قانون آيين دادرسي مدني به خوبي به آنهاتوجه نكرده است. در اين نوشتار سعي شده ضمن توجه به مبحث اخلاق مدني و قوانين حامي آن، موارد تشابه و تفاوت دعواي رفع مزاحمت از ساير مفاهيم مشابه مورد توجه قرار گرفته و نحوه ي اجراي آن در نظام آيين دادرسي مدني تبيين گردد.نتيجه گيري: اخلاق مدني ضرورت تمدن شهرنشيني است و با مفاهيم همبستگي اجتماعي و نظم اجتماعي نزديكي بسيار دارد .  بي شك بدون عنايت به وجدان فردي نمي توان توقع داشت اخلاق در جامعه مدني نهادينه شود اما براي برقراري نظم اجتماعي نياز به قوانين و مقرارتي وجود دارد كه ضمانتي اجرايي براي اخلاق مدني فراهم سازد. نظام آيين دادرسي مدني شايد راهي است تا اخلاق مدني را زير چتر حمايتي قانون قراردهد. در اين بين شيوه برخورد آيين دادرسي مدني با دعواي رفع مزاحمت مي تواند به عنوان يك نمونه مورد توجه قرار گيرد. در حقيقت اين قانون به بهانه منع احقاق حق شخصي و حفظ نظم هنجاري و عمومي، مبناي حق را تصرف اشخاص قرار داده و در نتيجه، مالكيت اشخاص را مورد تعرض قرار داده است. در چنين شرايطي اين احتمال وجود دارد كه مالك متصرف، با فقدان سبق تصرف، از تصرف مالكانه خود محروم ماند. در اين مورد مشخص شد كه آيين دادرسي مدني كشور براي تضمين نظم هنجاري و صيانت از اخلاق مدني نيازمند اصلاحات اساسي است.