خوانش انتقادي از وضعيت حكمراني در ايران و راهكارهايي براي حركت به حكمراني مطلوب

متد و الگوي حكمراني خوب از مباحث تازه و كليدي است كه بيش از دو دهه اخير به ادبيات توسعه وارد شد و به سرعت توجه همگان را به خود معطوف كرد. براساس معيارهاي جهاني حكمراني خوب داراي سه عنصر دولت، بخش خصوصي و جامعه مدني و داراي شاخص‎ها و ويژگي‎هايي چون: مشاركت، حاكميت قانون، شفافيت، پاسخگويي و مسئوليت‎پذيري، توجه به آراي عمومي و توافق جمعي يا اجماع، برابري، اثربخشي و كارآيي است. با توجه به آنچه گفته شد، پژوهش حاضر تلاش دارد كه به ارزيابي شاخص‎هاي حكمراني خوب در جمهوري اسلامي ايران بر اساس معيارهاي موجود بپردازد. لذا پرسش ابتدايي مقاله اين است: وضعيت حكمراني خوب از منظر عناصر سه‎گانه و از منظر ويژگي‎هاي حكمراني خوب در ايران چگونه است؟ پس از بررسي وضعيت حكمراني بر اساس معيارهاي جهاني، اين فرضيه مطرح مي‎شود كه بهره‎مندي از الگوي جهاني براي سنجش وضعيت حكمراني براي كشورهايي نظير ايران راهگشا نبوده و اين دسته كشورها نيازمند الگوهايي بومي با استانداردهاي تلفيقي مي‎باشند. زيرا به علت تمايز در ساحت هستي‎شناختي(وجود عناصر سازنده حكمراني متفاوت از فضاي جهاني) نيازمند دستگاه معرفتي متمايزي مي‎باشيم. بر اساس معيارهاي جهاني در جمهوري اسلامي ايران به جهت آنكه سياستگذاري در چهار حوزه سياسي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي به وسيله دولت (حاكميت) و به شيوه عمودي صورت مي‎گيرد، نتايج اين سياست‎گذاري دولت ناهمسو با شاخص‎هاي حكمراني خواهد بود. لذا با توجه به ويژگي‎هاي منطقه خاورميانه و بومي كشور ايران نيازمند تعيين برخي شاخص‎هاي بومي مي‎باشيم تا برداشت بهتري از وضعيت حكمراني در ايران به دست دهيم.