تبيين جامعه‌شناختي رياي سياسي و پيامدهاي آن براي دولت‌هاي خودكامه (آلمان نازي، شوروي و ايران پيش از انقلاب)

هدف پژوهش حاضر، توصيف و تبيين نقش رياي‌سياسي در شكست نظام‌هاي خودكامه (آلمان‌نازي، شوروي قبل از فروپاشي و ايران پهلوي‌دوم) است. روش مطالعه مقايسه‌ موردي بوده و نمودهاي ريا در سه مورد تاريخي مذكور توصيف و با استفاده از روش توافق و اختلاف ميل مورد مقايسه تاريخي قرار گرفته‌اند. گردآوري داده‌ها از منابع دست‌اول و دوم صورت گرفته و تحليل‌ها به شيوه مقايسه-تاريخي ارائه شده‌اند.يافته‌ها مؤيد اهميت ريا در شكست خودكامگي است. نظام‌هاي آسيب‌پذير هم گرفتار رياي رهبران و دستگاه‌قدرت و هم گرفتار رياي توده بوده‌اند. رژيم‌ها در دوره قبل از فروپاشي ازنظر قدرت سركوب حاكميت و به‌تناسب آن مديريت ريا در سطح پايين‌تري نسبت به دوره‌هاي باثبات‌تر بوده است. دستگاه‌تبليغاتي رژيم‌هاي خودكامه نقش مهمي در تحكيم چهره رياكارانه رژيم‌ها ايفا كرده‌اند. نظام‌هاي علمي و دانشگاهي از مهم‌ترين عوامل افشاي چهره فريبكارانه رژيم‌ها بوده و در موقعيت كاهش سركوب نقش مهمي در افشاي واقعيات پشت پرده داشته‌اند. همچنين جريان‌هاي سياسي رقيب و جنبش مخالفان نقش مهمي در آگاه‌سازي توده و ايجاد آگاهي‌انقلابي براي فروپاشي داشته‌اند. در مورد آلمان‌نازي كاهش اعتماد متقابل بين نخبگان و مردم و نيز شكست در جنگ عامل مهمي براي فروپاشي دستگاه‌خودكامه بوده است.