تحليل و بررسي نظريۀ پيرنيا دربارۀ رون كرماني با رويكرد جهت‌گيري بهينه در معماري و شهرسازي كرمان

رون معماري از نظرات مطرح پيرنياست كه معماري سنتي كرمان را بنا بر شرايط اقليمي، جغرافيايي و طبي در راستاي مشخصي مي‌داند.هدف اين نوشتار بررسي اين نظر و شناخت معماري سنتي كرمان از اين زاويه و بررسي ميزان درستي اين نظريه و همچنين شرايط اقليمي كرمان و انتخاب جهت بهينه براي معماري و شهرسازي اين شهر مي‌باشد. سؤال مطرح شده در اين نوشتار اين است: آيا به راستي معماري سنتي و شهرسازي كرمان بر اساس رون مطرح شده توسط پيرنيا طراحي شده است؟ جهت بهينه براي معماري و شهرسازي در اين اقليم كدامست؟ براي پاسخ به اين پرسش پس از شرح و بسط اين نظريه و پرداختن به اهميت مبحث جهت‌گيري در طراحي معماري پايدار و بهينه‌سازي مصرف انرژي، اقليم كرمان بررسي و با روش كمي، فراواني خانه‌هاي تاريخي كرمان در اين جهت‌گيري اندازه‌گيري شد. نتايج به دست آمده از اين بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه رون مطرح شده توسط پيرنيا (كشيدگي شرقي-غربي) در كرمان فراواني اندكي دارد و جهت‌گيري غالب خانه هاي كرمان به آنچه وي رون اصفهاني مينامد (كشيدگي شمال غرب-جنوب شرق)نزديكتر است كه در زمستان همزمان هم نور مناسب جنوب شرق را به جبهه آفتابگير بنا ميرساند و هم فضاي زمستان نشين را از باد نامطلوب سرد و غبارآلود جنوب غرب  زمستان در امان ميدارد.ضمنا اين چرخش وجهت‌گيري در پلان،امكان رويكرد مناسب جبهه مورد استفاده در فصول گرم (بهار و زمستان) به سمت باد هاي مطلوب اين فصول را فراهم آورده است.