شناسايي شاخص هاي موثر بر توليد و مصرف نانوسلولز در ايران با استفاده از روش دلفي

سابقه و هدف: نانوسلولزها با توجه به پتانسيل بالقوه در رشد اقتصادي مورد توجه برخي كشورها قرار گرفته است. بطوركلي با دو روش بالا به پايين (نانوسلولزگياهي) و پايين به بالا (نانوسلولز باكتري) توليد مي‌شوند. اين ماده‌ ارزشمند كاربرد فراواني در فناوري صنايع مختلف دارد. صنعت نانوسلولز در ايران با توجه به اين كه در مرحله‌ تحقيق و توسعه قرار دارد هنوز بازار و صنعت آن بخوبي شكل نگرفته و بررسي عوامل موثر بر بازار عرضه و تقاضاي آن اهميت داشته و از اهداف اين پژوهش است.مواد و روش‌ها: نانوسلولز با چالش‌هايي در بخش توليد و مصرف مواجه است كه با استفاده از روش دلفي معيارها و زيرمعيارهاي بسيار مهم موثر در توليد و مصرف آن شناسايي گرديد. 10 پرسشنامه براساس روش دلفي با طيف ليكرت طراحي شد و به خبرگاني از جمله اساتيد متخصص دانشگاهي و شركت‌هاي توليدي و فناوري خصوصي و دانش بنيان در سه مرحله (يا سه راند) ارائه و ارسال شد تا وضعيت توليد و مصرف نانوسلولز و عوامل موثر بر آن‌ها با استفاده از روش دلفي بررسي و تحليل گردد. يافته‌ها: نتايج حاصله در معيار مواد اوليه و محصول از بين 11 زيرمعيار مهم در راند اول 2 زيرمعيار (توسعه رويكرد - دسترسي به مواد اوليه داخل و خارج استان) كه ميانگين آنها كم تر از 3 بودند حذف گرديدند و در راند دوم و سوم 9 زيرمعيار باقي ماند. در معيار اقتصادي و بازاريابي و فروش از بين 13 زيرمعيار مهم در راند اول 4 زيرمعيار (رضايت مشتري - سيستم فروش - فرصت‌هاي صادراتي - هزينه حمل ونقل) با ميانگين كمتر از 3 حذف گرديد و در راند دوم و سوم 9 زيرمعيار باقي ماند. در معيار رقابتي و زيرساختي از بين 9 زيرمعيار مهم در راند اول 2 زيرمعيار( قدرت خريد عرضه كنندگان نانوسلولز - قدرت تخفيف عرضه كنندگان نانوسلولز) با ميانگين كمتر از 3 حذف و در راند دوم و سوم 7 زيرمعيار باقي مانده و نيز در معيار فني انساني از بين 10 زيرمعيار مهم در راند اول 3 زيرمعيار (وجود مراكز آموزشي، دانشگاهي و فني‌حرفه‌اي - تسهيلات زندگي و رفاهي نيروي انساني - مديريت منابع انساني) با ميانگين كمتر از 3 حذف و در راند دوم و سوم 7 زيرمعيار باقي ماندند. پايايي آلفاي كرونباخ راند اول 0.825 و راند دوم 0.815 و راند سوم 0.845 بوده است.نتيجه‌گيري: شاخص‌هاي موثر بر توليد و مصرف نانوسلولز در سه مرحله پرسشنامه پرشده توسط خبرگان طي تجزيه و تحليل معنادار بوده‌ و همچنين در اين پژوهش ضريب هماهنگي كندال در راند دوم و سوم 0.57 مي‌باشد و حاكي از موثر بودن اين عوامل بر توليد و مصرف نانوسلولز در ايران مي‌باشد و در فرايند توليد و بازاريابي و عرضه فراورده‌هاي نانوسلولزي اين عوامل مهم و موثر بايستي مدنظر قرار گيرند.