بررسي الگوهاي درآمد و مخارج چرخه عمر خانوارها در ايران

برآورد الگوي درآمد و مخارج خانوارها مي تواند ابزاري مناسب جهت آگاهي‌بخشي به سياست‌گذاران قلمداد شود. از آن­جا كه خانوارهاي ايراني در چند دهه گذشته تغييرات گسترده‌اي در ساختار اقتصادي اجتماعي خود تجربه كرده‌اند، تعميم الگوي توزيع هزينه و درآمد كشورهاي توسعه‌يافته به خانوارهاي ايراني صحيح نيست. بر اين اساس مطالعه حاضر سعي دارد تا با استفاده از داده هاي شبه پانل و روش دو مرحله اي اسپكمن نمايه هاي چرخه عمر درآمد و مخارج در ايران را طي سال هاي 1380 تا 1399برآورد نمايد. بر اساس نتايج، نمايه هاي سني يك الگوي كوهاني شكل را نشان مي دهند. از آن جا كه رفتار هموارسازي مخارج، منابع قطعي نابرابري را به طور مساوي در طول چرخه عمر توزيع مي كند، يك نمايه سني هموارتر نسبت به درآمد دارد. خانوارهاي تحصيل كرده تر با داشتن سطح درآمد و مخارج بالاتر، داراي سرعت رشد درآمد بيشتر و براي مدت طولاني تري هستند. افزايش كند نابرابري مصرف نسبت به درآمد نشان مي دهد كه اكثر تغييرات دائمي درآمد براي افراد قابل پيش بيني بوده است. همچنين، مطابق فرضيه درآمد دائمي و يافته‌هاي ساير اقتصادها، نابرابري مصرف براي خانوارهاي بالاي 30 سال افزايش پيدا كرده است. اين نتيجه با مدل‌هاي چرخه عمر بازارهاي ناقص كه در آن  شوك هاي دائمي براي همه در اوايل چرخه عمر كوچك يا صفر است، و در طول زمان به دليل انباشت شوك‌ها افزايش مي يابد، سازگار است. در نهايت برآورد فرايند درآمد نشان داد با وجود اين كه شوك هاي دائمي درآمدي براي همه خانوارها يكسان بوده، در گروه فاقد تحصيلات دانشگاهي درآمدهاي گذشته داراي اثر بيشتري بر درآمد فعلي است، و اين گروه شوك هاي موقت درآمدي بزرگتري را متحمل مي شوند.