شناسايي و تحليل راهبردهاي توسعه فعاليت كشاورزي پايدار در استان‌هاي آذربايجان غربي و آذربايجان شرقي در راستاي احياي درياچه اروميه

در چند دهه اخير، توسعه ناپايدار فعاليت هاي كشاورزي در حوضه آبريز درياچه اروميه منجر به خشك شدن بخش قابل توجهي از اين درياچه شده است. اين مسئله علاوه بر تأثير منفي بر كيفيت زندگي جوامع محلي پيرامون درياچه، تأثير مخربي بر كيفيت و كميت فعاليت هاي كشاورزي در منطقه داشته است. بر اين اساس، به نظر مي رسد كه توسعه كشاورزي پايدار به عنوان يكي از مهم ترين گام هاي احياي درياچه اروميه به شمار مي رود. با توجه به اهميت موضوع، هدف اصلي اين پژوهش كاربردي «شناسايي و تحليل راهبردهاي توسعه فعاليت كشاورزي پايدار در استان هاي آذربايجان غربي و آذربايجان شرقي در راستاي احياي درياچه اروميه» بود. جامعه آماري اين پژوهش را 27 نفر از كارشناسان و متخصصان ذي ربط در دفتر حفاظت از تالاب هاي ايران، سازمان جهاد كشاورزي، اداره كل حفاظت محيط زيست و شركت هاي فني مهندسي كشاورزي در استان هاي آذربايجان غربي و آذربايجان شرقي تشكيل دادند. در اين پژوهش، ابتدا با بهره گيري از تكنيك تحليل نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهديدها اقدام به شناسايي عوامل داخلي و خارجي تأثيرگذار بر فعاليت كشاورزي پايدار گرديد. سپس، با استفاده از تكنيك ماتريس برنامه‌ريزي راهبردي كمّي به اولويت بندي راهبردهاي قابل‌قبول در راستاي توسعه فعاليت كشاورزي پايدار پرداخته شد. با توجه به نتايج به دست آمده، در هر دو استان آذربايجان غربي و آذربايجان شرقي، فرصت‌هاي پيش روي فعاليت كشاورزي پايدار بر تهديدهاي آن و در عين حال، نقاط قوت فعاليت كشاورزي پايدار بر نقاط ضعف آن برتري داشتند. همچنين، نتايج اين پژوهش نشان داد كه از نظر فضاي راهبردي، فعاليت كشاورزي پايدار در هر دو استان آذربايجان غربي و آذربايجان شرقي در موقعيت توسعه اي يا حداكثر- حداكثر قرار داشت. در اين زمينه، مهم ترين راهبردهاي مشترك در سطح هر دو استان شامل توانمندسازي نهادي و هم افزايي ظرفيت هاي بين بخشي در راستاي استفاده از پتانسيل هاي موجود در بخش هاي مختلف دولتي و غيردولتي در سطح استان و ارتباط دادن فعاليت كشاورزي پايدار با مباحث حفاظت از محيط زيست با تأكيد بر حفظ درياچه اروميه بودند.