اولويت‌بندي ميزان اثرگذاري شبكه‌هاي ماهواره‌اي و تلويزيوني فارسي زبان بر سبك زندگي پس از بحران كرونا

زمينه و هدف: سرزمين ما از نظر مصائب و بلاياي طبيعي در زمره كشورهاي آسيب‌پذير مي‌باشد، به گونه‌اي كه در طول قرن بيستم، آمار زيان‌هاي انساني و مادي حاصل از حوادث، ايران را در شمار ده كشور اول جهان از حيث حادثه‌خيزي و آسيب‌پذيري قرار داده است. از طرفي با توجه به نقشي كه رسانه‌ها در عصر رسانه يا عصر بازنمايي در شكل دادن به فهم و تخيل ما از فاجعه در دنياي امروز دارند، يكي از ابعاد مهم فاجعه، شناخت شيوه عمل رسانه‌هاي ديداري و شنيداري و مجازي در هنگام بروز فاجعه است. از اين رو بدون شناخت عملكرد رسانه‌هاي جمعي عملاً نمي‌توانيم بسياري از ابعاد بحران و واكنش جامعه به آن را در سطح ملي و بين المللي بشناسيم. رسانه‌ها نه تنها در هنگام بروز فاجعه، در اطلاع‌رساني، تشويق و ترغيب جامعه به امدادرساني و بسيج امكانات نقش اساسي دارند، بلكه در نوسازي و احياي جامعه و تغييراتي كه در باورها، رفتارها و سبك زندگي افراد جامعه پيش، حين و پس از آن وجود دارد، بسيار مؤثر مي‌باشند. روش: در اين پژوهش سعي شده است كه به تعيين اولويت‌بندي و اثرگذاري شبكه‌هاي ماهواره‌اي و تلويزيوني فارسي‌زبان بر سبك زندگي پس از بحران كرونا با يك مدل رياضي تحليل پوششي داده‌هاي ناهموار پرداخته شود. اين پژوهش كاربردي و روش آن زمينه-موردي است و به منظور سنجش شبكه‌هاي مورد مطالعه پژوهش، ابتدا مطالعات ميداني و كتابخانه‌اي بر روي متغيرها و شاخص‌هاي سبك زندگي پس از كرونا صورت گرفت و بعد از بررسي مقالات، جهت احصاء شاخص‌هاي پژوهش، مصاحبه‌اي هدايت‌شونده با متخصصين اين حوزه كه حداقل 10 سال سابقه فعاليت درحوزه‌هاي سبك زندگي، رسانه و فرهنگ را داشتند، انجام شده ‌است. يافته‌ها: يافته‌هاي اين پژوهش حاكي از آن است كه بيشترين تأثير سبك زندگي پس از بحران كرونا را شبكه من و تو داشته است و پس از آن شبكه نسيم و شبكه جم در رتبه‌هاي دوم و سوم قرار دارند. نتيجه گيري: با توجه به رتبه‌بندي شبكه‌ها اين نكته حائز اهميت است كه كوتاهي و عدم اقدام شبكه‌هاي داخلي مانند عدم اطلاع‌رساني سريع، دقيق و شفاف و كتمان حقايق و آمارها، فرصت را در اختيار شبكه‌هاي ماهواره‌اي قرار داده است و سرمايه اجتماعي اين شبكه‌ها را كاهش مي‌دهد. از طرفي در صورت توليد برنامه‌هاي با كيفيت و متناسب با سليقه مخاطب مانند برنامه‌هاي تفريحي و خانوادگي در شبكه نسيم، امكان رقابت و نقش‌آفريني و تأثيرگذاري براي شبكه‌هاي داخلي فراهم مي‌آيد.