شبيه سازي سايه‌اندازي در محلات شهري با استفاده از GIS (نمونه موردي: محله ادب سنندج)

در سال‌هاي اخير به دلايل مختلف از جمله محدود بودن منابع سوخت فسيلي و اثرات نامطلوب آن ها بر محيط‌زيست، بهره‌گيري از انرژي‌هاي پاك همچون انرژي خورشيدي مورد توجّه قرار گرفته؛ از طرفي، با افزايش جمعيت و توسعه شهرنشيني، بلند‌مرتبه‌سازي به‌عنوان يكي از راهكارهاي مناسب جهت توسعه شهرها مطرح گرديده است. لكن با افزايش ارتفاع ساختمان‌ها، ممكن است بهره‌گيري از انرژي خورشيدي به دليل ايجاد سايه، محدود گردد. درحالي كه اين انرژي، به خصوص در فصول سرد و مناطق سردسير، مي‌تواند نقش مهمي در بهبود دماي ساختمان و همچنين ذوب طبيعي برف داشته باشد. هدف از اين پژوهش، شبيه‌سازي سه‌بعدي سايه‌ها در يك محله شهري با تراكم ساختماني بالا مي‌باشد. براي اين منظور، از داده‌هاي توپوگرافي منطقه و همچنين اطلاعات مربوط به ساختمان‌هاي يكي از محلات شهر سنندج استفاده شد و در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي، سا‌يه‌هاي ساختمان‌ها شبيه‌سازي گرديدند. نتايج تحقيق نشان داد كه در منطقه موردمطالعه، به دليل موقعيت جغرافيايي و وضعيت توپوگرافي منطقه و تراكم و ارتفاع ساختمان ها، واحدهاي مسكوني اغلب از نور مستقيم خورشيد محروم هستند؛ به‌طوري‌كه در روز ابتداي زمستان، در يك ساعت به خصوص، 75 درصد از پلاك‌ها و در روز ابتداي تابستان، در همان ساعت، 56 درصد پلاك‌ها به طور كامل در سايه قرار مي‌گيرند. در حالت كلي مي‌توان گفت كه با توجّه به موقعيت و ارتفاع ساختمان‌ها، قابليت نورگيري در اين محله مناسب نيست. نتايج مذكور، علاوه بر ارائه اطلاعات دقيق‌ و كمّي به ساكنين در خصوص نورگيري، مي‌تواند تأكيدي بر نياز به تأمين سوخت بيشتر در فصول سرد باشد.