توزيع منطقه‌اي نيكل در خاك‌هاي سطحي بخش‌هايي از استان قم

تا كنون تحقيقات بسياري در زمينه شناسايي مناطق آلوده و اجراي سياست‌هاي استفاده پايدار از اراضي با توجه به خطر آلودگي آن‌ها انجام گرفته است. در اين پژوهش توزيع مكاني نيكل در خاك‌هاي سطحي (عمق 10-0 سانتيمتر) بخشي از استان قم با كاربري‌هاي شهري-صنعتي، كشاورزي و باير به وسعت 883 كيلومترمربع بررسي شد. در اين مطالعه از ابزار زمين‌آمار (كريجينگ معمولي) استفاده گرديد. نمونه‌برداري در 209 نقطه بر روي شبكه‌اي با فواصل حدود 1/5×1/5 كيلومتر در اراضي كشاورزي و شهري-صنعتي و حدود 2×2 كيلومتر در اراضي باير انجام شد. غلظت نيكل كل و قابل‌جذب خاك توسط دستگاه جذب اتمي اندازه‌گيري شد. مطالعات آماري و زمين‌آماري توسط نرم‌افزارهاي SPSS، Variowin و WINGSLIB انجام و نقشه‌ آلودگي با نرم‌افزار Surfer16 رسم گرديد. نتايج نشان داد كه غلظت عنصر در هيچ‌يك از شكل‌ها در منطقه سميت را نشان نداد؛ اما در كاربري‌هاي مختلف داراي تفاوت معني‌دار بود. احتمالاً صنايع موجود، مواد مادري و سنگ‌هاي بازيك و فوق بازيك كه غني از نيكل هستند، استفاده از كودهاي فسفاته و لجن فاضلاب باعث افزايش نيكل و جهت وزش بادهاي غربي باعث انتقال نيكل در منطقه گرديد است.