پتانسيل فرسايش‌كناره و ناپايداري مجرا در رودخانه حاجي‌عرب بويين‌زهرا - قزوين

جريان آبها، ازجملۀ مهم‌ترين فرآيند‌هاي سطحي هستند كه علاوه بر تغيير و تعيين سيماي عمومي زمين بر نحوه زيست انسان در كره زمين نيز تأثير دارند. عملكرد سيستمي رودخانه موجب مي‌شود، هر‌تغييري در‌مؤلفه‌هاي كانال رود‌ بر ساير متغيرها نيز تآثير بگذارد. فرسايش كناره بنا به دلايلي چون ورود بخشي از رسوبات به جريان رودخانه كه از كناره‌هاي رود تغذيه مي‌شوند، تغيير در ابعاد مجرا مانند: عرض و عمق، اثراتي كه بر ويژگي‌هاي الگوي‌رود دارد و مخاطراتي كه مي‌توانند ‌فعاليت‌هاي انساني را تهديد كنند، حائز اهميت است. هدف از اين تحقيق، بررسي ناپايداري و تغييرات مورفومتري مجرا در رودخانه حاجي‌عرب در بوئين‌زهرا از شهرستان‌هاي استان قزوين است. در اين پژوهش پايداري كناره‌رود با استفاده از روش‌هاي ارزيابي سريع ژئومورفيك (RGA) مورد بررسي قرار‌گرفته است. رودخانه‌ مورد نظر درقالب 8 بازه مطالعه شد. با نقشه برداري از مقاطع عرضي و عمليات‌ميداني شاخص‌هاي پايداري و ناپايداري كناره‌رود ارزيابي شدند. پارامتر‌هاي موجود درروش شاخص پايداري مجراي رود (CSI) درفرآيند بازديدهاي ميداني امتياز‌دهي شد. بازه‌ها از نظر حساسيت به فرسايش‌كناره طبقه‌بندي شدند كه بازه‌هاي 7 و 8 ناپايدارترين بازه‌ها بودند. همچنين نحوه پراكندگي داده‌ها با استفاده از نمودار جعبه‌اي تعيين شد با توجه به امتياز‌نسبي، عامل فرسايش ‌كناره و پوشش‌ گياهي ‌ريپارين مؤثر‌ترين عوامل در ناپايداري كناره‌هاي رودخانه حاجي‌عرب تعيين شدند.