مدل‌سازي مطلوبيت زيستگاه جرد ليبي (Meriones libycus) به‌عنوان مخزن بيماري سالك در ايران

جوندگان بزرگ‌ترين راستۀ پستانداران هستند كه جمعيت بسيار بزرگي را بر روي كرۀ زمين تشكيل مي دهند و منشأ خسارات اقتصادي و بهداشتي فراوان بوده و همچنين به‌عنوان مخزن برخي از بيماري‌هاي مشترك بين انسان و حيوان (Zoonosis) مطرح هستند؛ ازجمله اين بيماري‌ها مي‌توان به بيماري سالك اشاره نمود. هدف از اين مطالعه، مدل‌سازي مطلوبيت زيستگاه جرد ليبي به‌عنوان مخزن بيماري سالك جلدي در ايران است. بدين منظور 17 متغير زيستگاهي شامل دو متغير توپوگرافي، هفت متغير اقليمي و هشت متغير كاربري اراضي/پوشش زمين به همراه نقاط حضور گونه وارد مدل‌ مكسنت گرديد. بر اساس نتايج حاصل از مدل‌سازي نرم‌افزار مكسنت، زيستگاه مطلوب جرد ليبي، مساحتي بالغ‌بر 432094 كيلومترمربع، معادل 29 درصد از سطح ايران را به خود اختصاص داده است. همچنين دو متغير فاصله از روستاها و شيب زمين بيشترين تأثير را در فرآيند مدل‌سازي دارا بودند. نقشه مطلوبيت زيستگاه گونه مخزن بيماري نشان داد كه بيشترين مطلوبيت زيستگاه در استان‌هاي هرمزگان، خوزستان، بوشهر و خراسان رضوي قرار دارد. با توجه به آثار روحي و زيان اقتصادي محتمل بر بيماري سالك پوستي و نبود واكسن اثربخش و وجود جوندگان در چرخه بيماري‌زايي، شناسايي مخازن و زيستگاه مطلوب مخازن اين بيماري براي انجام اقدامات مديريتي امري لازم و ضروري است؛ تا سنگ بنايي براي مديريت هرچه بهتر اين بيماري شود.