تحليل روند ميزان و علل مرگ جوانان در منطقه مديترانه شرقي در طول سال‌هاي 1990 تا 2019

مقدمه و اهداف: شناخت فراواني و علل مرگ و روند هر علت در طول زمان براي برنامه ريزي جهت ارتقاء سلامت هر جامعه ضروري است. هدف اين مطالعه، بررسي روند تغييرات در نرخ مرگ جوانان و علل آن در بين جمعيت جوان منطقه مديترانه شرقي مي‌‌باشد. روش كار: مطالعه حاضر بر اساس تحليل ثانويه داده‌هاي مرگ جوانان 15 تا 24 ساله در بين سال‌هاي 1990 تا 2019 در كشورهاي منطقه مديترانه شرقي شامل 22 كشور انجام شده است. اين يك مطالعه طولي از نوع روند مي‌باشد كه تغييرات ميزان و علل مرگ جوانان منطقه را بر اساس ICD10 در طول سه دهه مورد بررسي قرار داده است. داده‌هاي اين مطالعه از سايت GBD، مربوط به موسسه IHME ،گرد آوري شد و از آمار توصيفي و آزمون رگرسيون خطي براي تحليل داده‌ها استفاده شد كه در آن ميزان نرخ يا علل مرگ به عنوان متغير وابسته و عامل زمان به عنوان متغير مستقل مي‌باشد. يافته‌ها: ميزان مرگ جوانان در منطقه مديترانه شرقي، بجز در كشورهاي سوريه و ليبي در طول 30 سال مورد بررسي، روند كاهشي داشته است و سوريه تنها كشور با روند نرخ مرگ فزاينده معني دار مي‌باشد. بيشترين كاهش را كشورهاي افغانستان، سومالي و سودان تجربه كرده اند. بيشترين علت اصلي مرگ جوانان ناشي از حوادث بوده و در طول دوره، روند آن تغيير چنداني نداشته است. دو علت اصلي ديگر مرگ، شامل مرگ ناشي از بيماريهاي واگير و غير واگير، هر دو روند كاهشي معني‌داري داشته است، بويژه بيماريهاي واگير. از ميان علل فرعي، شايع‌ترين علت مرگ تا سال 2010 مربوط به حوادث جاده‌‌اي بود و از سال 2010 به بعد مرگ به علت خود آزاري و خشونت‌هاي بين فردي رتبه اول را دارد كه هم اين علت و هم مرگ به علت مصرف مواد، روند افزايشي معني‌داري دارند. نتيجه‌گيري: با وجود روند كاهشي در ميزان مرگ جوانان در طول سه دهه گذشته، مرگ‌هاي ناشي از حوادث همچنان چشمگير هستند. البته بنظر مي‌رسد مداخلات دهه اخير در كاهش مرگ ناشي از حوادث جاده‌اي موفق عمل كرده و هم اكنون مقابله با عوامل زمينه‌ساز مرگ‌هاي ناشي از خودآزاري و خشونت بين فردي و همچنين مصرف مواد در جوانان در اولويت اول مداخلات مورد نياز قرار داشته باشد.