فراتحليل رويكرد آسيب شناسانه در پژوهش هاي سياست خارجي ج.ا. ايران

يكي از رويكردهاي پويا در پژوهشهاي سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران، رويكردي آسيب‌شناسانه است. از منظر اين رويكرد، پژوهشگران ضمن شناسايي عوامل آسيب زا كه منجر به تصميمات نادرست و در نهايت، ناكامي در سياست خارجي مي شوند، درصدد ند تا با ارائه توصيه هاي سياستي از دامنه اين تصميمات بكاهند. از اين رو، مقاله حاضر كوشيده است با فراتحليل هفده پژوهش منتشرشده در بازه زماني 1400-1370، رويكرد آسيب شناسانه آنها از سياستگذاري خارجي ج.ا.ايران را تركيب و يكپارچه سازي كند. بر اين اساس، هدف پژوهش حاضر در پاسخ به اين سؤال اصلي تنظيم شده است كه «آسيب ها و عوامل آسيب زاي سياستگذاري خارجي ج.ا.ايران بر اساس پژوهشهاي منتشرشده در بازه زماني 1370-1400 كدامند؟ يافته هاي فراتحليل حاضر نشان مي دهد، در رويكرد آسيب شناسانه پژوهشها، عوامل آسيب زاي مؤثر بر سياستگذاري خارجي ج.ا.ايران در سه دسته: شناختي، نهادي و محيطي شناسايي شده اند. همچنين استنباط فراتحليل حاضر اين است كه رويكرد آسيب‌شناسانه در پژوهشهاي مورد تحليل، تحت تأثير مفروضات مدل تصميم‌گيري سياست خارجي «كنشگر عقلاني» نظر دارند، بدين معنا كه آنها هم در توصيف وضعيت موجود (تشخيص مرض)، هم شناسايي عوامل آسيب‌زا و نيز ترسيم وضعيت مطلوب (تجويز سياستي) از مفروضات مدل مذكور كه خود، ريشه در بنيانهاي هستي- روش شناسانه پارادايم واقع/عقل‌گراي روابط بين الملل دارد، بهره مي‌گيرند.