توسعه روش شناسي برآورد سيلاب مبتني بر سنجش از دور در محيط گوگل ارث انجين

پيشينه و هدف: سيل به عنوان يكي از اصلي ترين مخاطرات طبيعي در ايران خسارات گسترده اي را در مناطق مختلف به همراه داشته است. يكي از فن آوري هايي كه در اين زمينه مي تواند دستاوردهاي قابل توجهي را به همراه داشته باشد فن آوري سنجش از دور مي باشد توانايي ارزيابي دقيق و به موقع سيل ابزاري مهم و ايمن جهت كاهش سيل و واكنش به اين مخاطره مي باشد. روش‌هاي متعددي براي نشان دادن خطرات مرتبط با سيل با استفاده از اندازه‌گيري‌هاي زميني ايجاد شده‌اند. داده‌هاي سنجش از دور ماهواره‌اي براي ارزيابي سيل به دليل قدرت تفكيك مكاني و ظرفيت آن‌ها براي ارائه اطلاعات براي مناطقي با دسترسي ضعيف يا فاقد اندازه‌گيري‌هاي زميني استفاده شده‌اند. داده هاي ماهواره اي راداري و  با وضوح بالا عمدتاً براي تجزيه و تحليل فضايي پيكسل هاي آب مفيد است. زماني كه داده‌هاي سيل (قبل و بعد از وقوع سيل) در دسترس باشد، مي‌توان تغييرات پوشش زمين را طبقه‌بندي كرد و بنابراين مشخص كرد كه كدام مناطق سيل‌زده هستند. از طرفي نيز توسعه ابزاري كاربردي براي تسهيل و تسريع پردازش تصاوير ماهواره نيز مي تواند نقش كليدي در پيشبرد و توسعه تحقيقات در اين زمينه باشد. موارد و روش ها: پژوهش حاضر به دنبال توسعه روش شناسي مي باشد كه با استفاده از تصاوير ماهواره سنتينل 1 و با به كارگيري محصولات جهاني، خسارات ناشي از رويداد سيل را با رويكردي نوين برآورد كند اين خسارات در دو واقعه سيلابي 1398 خوزستان و 1400 كنارك و چابهار مد نظر قرار گرفت. در اين پژوهش به جز داده‌هاي ماهواره‌اي سنتينل 1، جهت تعيين حد آستانه‌ها و تدقيق نتايج، از تصاوير ماهواره اپتيك از قبيل لندست 8 نيز استفاده شده است. براي مناطقي كه به دلايلي از قبيل مزاحمت ابر و يا عدم گذر ماهواره اپتيك و يا حتي عدم انطباق زماني تصوير رادار و اپتيك، امكان استخراج و تدقيق حد آستانه بر اساس تصاوير اپتيك ميسر نباشد؛ ايده استفاده از تركيب رنگي حاصل از تصاوير بعد و قبل سيلاب به كار گرفته شد. نتايج: نتايج اين پژوهش به توسعه ابزار كاربردي جهت برآورد خسارت سيل در محيط گوگل ارث انجين منجر گرديده است. نتايج پژوهش بيانگر اين موضوع بود كه با توجه به محدوديت هاي استفاده از تصاوير ماهواره نوري كه غالباً در شرايط جوي بعد سيلاب و به دليل مشكلات پوشش ابر، امكان استفاده از آن ايجاد مشكل مي كند؛ لذا استفاده از ماهواره هاي راداري با ارائه ايده استفاده از تركيب رنگي حاصل از تصاوير بعد و قبل سيلاب، مي تواند به تنهايي نقش مؤثري در شناسايي پهنه سيلابي و متعاقباً برآورد خسارات حاصل از سيلاب داشته باشد. پياده سازي روش ارائه شده در محيط گوگل ارث انجين به دليل سهولت در دسترسي به مجموعه تصاوير ماهواره اي و محصولات جهاني راهكاري مناسب در زمينه استخراج پهنه سيلابي و متعاقباً برآورد خسارات كشاورزي و مسكوني ناشي از سيلاب مي باشد. بحث: اگرچه تلفيق اطلاعات ماهواره هاي راداري و نوري مي تواند نقش مهمي در تدقيق حد آستانه ها و استخراج پهنه سيلابي ايفا كند. ليكن محدوديت هاي مربوط به تصاوير نوري از قبيل مزاحمت هاي پوشش ابري منجر به اين شد كه در اين تحقيق روش‌شناسي مبتني بر تصاوير راداري (بدون استفاده از تصاوير نوري) به كار گرفته و ارزيابي شود. از طرفي نيز مطابق با روش شناسي تحقيق، نيازي به تهيه و جمع آوري اطلاعات زميني نبوده و محصولات جهاني در خصوص جمعيت و توزيع مكاني آن، پوشش زمين، پهنه هاي آبي دايمي و مدل رقومي ارتفاعي زمين، با دقت مكاني مناسب (كليه اطلاعات با دقت مكاني كمتر از 100متر) به كار گرفته شده است. سهولت دسترسي سريع به تصاوير ماهواره اي پردازش شده و هم چنين كدنويسي كلي و پردازش تصاوير و اجراي روش‌شناسي مدنظر در محيط ارث انجين از ويژگي‌هاي منحصر به فرد اين مطالعه مي‌باشد.