طراحي الگوي ارتباطات انساني اثربخش بر مبناي قرآن كريم مبتني بر تحليل مضمون

هدف: مقالۀ حاضر با هدف طراحي الگوي ارتباطات انساني اثربخش بر مبناي قرآن كريم انجام شد. روش: سؤال اصلي پژوهش اين بود كه الگوي ارتباطات انساني اثربخش بر مبناي قرآن كريم چيست و مؤلفه‌هاي ارتباطات انساني بر مبناي قرآن كريم چه عواملي‌اند. براي پاسخ، از روش تحليل مضمون استفاده شد. حوزۀ پژوهش، كليۀ آيات قرآن بود كه مضامين مربوط به ارتباطات انساني از آنها استخراج شد. با استفاده از تفسير نور، 482 آيه شناسايي و در گام دوم، 695 مفهوم معنادار از ترجمه و تفسير اين آيات، استخراج و دسته‌بندي شد. يافته‌ها: با توجه به روش تحليل مضمون، مضامين مرتبط با ارتباطات انساني از آيات استخراج شد كه پس از تلفيق و حذف كدهاي مشترك، 290 مضمون كليدي، 54 مضمون يكپارچه‌كننده و پنج مضمون كلان حاصل شد. از روايي محتوايي استفاده و نتايج با اساتيد صاحب‌نظر علوم قرآني ارزيابي شدكه نشان از روايي قابل قبول داشت. از روش هولستي براي پايايي استفاده شد كه ميزان پايايي محاسبه‌شده 0/876 بود. نتيجه‌گيري: يافته‌ها، پنج مضمون كلان با عناوين نيك‌سرشتي تعامل‌گر، آزادمنشي در گفتمان ارتباطي، كنش ارتباطي جرأت‌ورزانه، ساختارمندي در گفتار و شنود مؤثر را شناسايي كرد و نتايج در قالب شبكۀ مضامين، تحليل و الگوي نهايي تدوين شد.