طراحي و بررسي ويژگي‌هاي روان‌سنجي مقياس ميل به تجربه مجدد روابط آسيب‌زا

مقدمه: افراد داراي تجربه روابط آسيب‌زا، با اختلالات روحي و رواني، تحريك‌پذيري و اختلال عملكرد مواجه مي‌شوند. پژوهش حاضر با هدف طراحي و روان‌سنجي ابزاري جهت بررسي و تشخيص ميل به تجربه مجدد روابط آسيب‌زا انجام شد.روش‌‌ها: اين مطالعه از نوع آميخته اكتشافي بود. در مرحله كيفي با استفاده از روش گراندد تئوري، 9 تن از متخصصان و 8 تن از افراد باتجربه روابط آسيب‌زا مراجعه‌كننده به كلينيك‌هاي روان‌شناختي شهر رشت به وسيله مصاحبه‌ نيمه ساختار يافته عميق و روش نمونه‌گيري هدفمند انتخاب شدند. سپس پرسش‌نامه ميل به تجربه مجدد روابط آسيب‌زا با 52 سؤال در طيف ليكرت تدوين گرديد. در مرحله كمي كه از نوع روش‌شناختي بود، ويژگي‌هاي روان‌سنجي با استفاده از روايي صوري، روايي محتوا و سازه و همچنين، پايايي همساني دروني و ثبات مورد بررسي قرار گرفت.يافته‌ها: از نظر كيفي، روابط آسيب‌زا شامل «خشونت ادراك شده، نشانگان روان‌شناختي، راهبردهاي حفظ رابطه ناسالم، ويژگي‌هاي شخصيت تاريك، مشكلات مربوط به تنظيم هيجان، عوامل نگهدارنده،آسيب‌هاي خانوادگي و رفتارهاي خودشكن» بود. از نظر كمي نيز ابزار، روايي محتوا و صوري معتبري داشت. در روايي سازه با استفاده از روش تحليل عاملي اكتشافي، سؤالات پرسش‌نامه از همبستگي قابل قبولي برخوردار بود (بيش از 0.3). بر اساس نتايج تحليل عاملي، مقياس تجربه مجدد روابط آسيب‌زا در 18 حيطه طراحي گرديد. پايايي به روش همساني دروني، 0.87 به دست آمد و پايايي ثبات به روش آزمون- بازآزمون در حد مطلوبي قرار داشت (0.97 = α).نتيجه‌گيري: روابط آسيب‌زا، مفهومي پيچيده، پويا، مداوم و همبسته از شرايط زمينه‌اي، عوامل نگهدارنده، شرايط علي و شرايط مداخله‌گر مي‌باشد و شامل ابعاد گسترده‌اي از عوامل فردي و شخصيتي، فرهنگي و اقتصادي مي‌شود. با توجه به روايي و پايايي مناسب، ابزار طراحي شده به ‌منظور تشخيص ميل به تكرار تجربه جهت مداخلات درماني پيشنهاد مي‌گردد.