بررسي امكان استفاده مجدد از پساب تصفيه‌خانه فاضلاب شهرستان بروجن براي مصارف كشاورزي و آبياري

مقدمه: امروزه با توجه به گسترش فعاليت‌هاي كشاورزي و وقوع خشكسالي‌هاي پياپي، استفاده از پساب‌هاي شهري براي مصارف كشاورزي، راه‌حل مناسب و اقتصادي مي‌باشد. با اين حال، استفاده ايمن و مسؤولانه از اين منابع مهم و حياتي است. با توجه به اين كه از پساب تصفيه‏خانه‏ فاضلاب شهري بروجن جهت آبياري محصولات سيب‌زميني، يونجه و گندم به صورت غرقابي استفاده مي‌شود، در پژوهش حاضر امكان استفاده مجدد از پساب اين تصفيه‌خانه مورد بررسي قرار گرفت.روش‌ها: در اين مطالعه صورت توصيفي تحليلي كه به مدت 6 ماه انجام گرديد، خصوصيات فيزيكي، شيميايي و ميكروبي پساب تصفيه‌خانه فاضلاب شهري بروجن طبق روش‌هاي استاندارد آزمايش‌هاي آب و فاضلاب اندازه‌گيري شد و با استاندارد سازمان حفاظت محيط ‌زيست ايران و سازمان جهاني خوار و بار و كشاورزي (FAO يا Food and Agriculture Organization) مورد مقايسه قرار گرفت.يافته‌ها: ميانگين غلظت شاخص‌هاي اكسيژن مورد نياز بيوشيميايي (Biochemical oxygen demand-5 يا BOD5)، اكسيژن مورد نياز شيميايي (Chemical oxygen demand يا COD)، كل جامدات محلول (Total dissolved solids يا TDS) در پساب مورد بررسي به ترتيب 1.17 ± 10.00، 4.1 ± 39.19 و 8.7 ± 513.17 ميلي‌گرم در ليتر بود. ميانگين شاخص‌هاي شيميايي كلرور، سولفات، فسفات، نيترات، نيتريت، سديم، منيزيم، كلسيم، بي‌كربنات، كربنات و ميانگين فلزات سنگين و قلياييت پساب در محدوده‌ استانداردهاي استاندارد سازمان حفاظت محيط ‌زيست ايران و FAO قرار داشت. ميانگين كدورت 54/27±16.47NTU بود. اين پساب از نظر نسبت جذب سديم (Sodium adsorption ratio يا SAR) در گروه آب‌هاي عالي و از نظر هدايت الكتريكي در گروه آب‌هاي قابل قبول قرار داشت. ميانگين غلظت فلزات سنگين كمتر از استاندارد تعيين شده بود. ميانگين شاخص‌هاي كليفرم‌ كل و كليفرم مدفوعي بيش از استاندارد تعيين شده گزارش گرديد. همچنين، در پساب خروجي تخم ‌انگل شناسايي نشد.نتيجه‌گيري: ميانگين شاخص‌هاي شيميايي پساب تصفيه‌خانه فاضلاب شهر بروجن در محدوده‌ استانداردهاي استفاده از پساب در كشاورزي قرار دارد. با اين حال، غلظت شاخص‌هاي بيولوژيكي پساب بالاتر از حد استاندارد بود و در صورت تصفيه بيشتر از نظر ميكروبي، مي‌توان از آن براي آبياري محصولات كشاورزي خوراكي استفاده كرد