تأثير هشت هفته تمرين تناوبي شديد و تنظيم الگوي خواب بر مقاومت و حساسيت انسوليني، درصد چربي بدن و زمان واكنش در دختران نوجوان داراي اختلالات خواب

زمينه و هدف: اختلالات خواب موجب افزايش بسياري از بيماري ها و كاهش عملكرد فيزيولوژيكي مي شود. هدف از مطالعه حاضر، مقايسه تأثير تمرين تناوبي با شدت بالا (HIIT)، برنامه تنظيم خواب و تركيبي از اين دو بر مقاومت و حساسيت انسوليني، درصد چربي بدن و زمان واكنش نوجوانان داراي اختلال خواب بوده است. روش تحقيق: مطالعه حاضر تك سو كور و از نوع نيمه تجربي و كاربردي است. هشتاد دانش آموز دختر داراي اختلال خواب (13 تا 17 سال) به روش نمونه گيري در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفي به چهار گروه 20 نفري تقسيم شدند. همه شركت كنندگان دو روز قبل و بعد از فرايند تحقيق، به ترتيب در جلسات پيش آزمون و پس آزمون شركت كردند. شركت كنندگان در گروه HIIT و تركيبي به مدت 4 هفته، هفته اي سه جلسه آزمون رست (RAST) پرداختند و دو گروه تنظيم خواب و تركيبي، به مدت 4 هفته، طبق توصيه‌هاي لازم به رعايت برنامه خواب پرداختند. جهت تجزيه و تحليل يافته ها از آزمون t همبسته و تحليل كوواريانس در نرم افزار SPSS نسخه 26 در سطح معني دار (0.05≥P) استفاده شد. يافته‌ها: يافته ها نشان داد 4 هفته مداخله تركيبي تمرين HIIT و تنظيم خواب توانست بهبود معني داري در همه متغيرهاي تحقيق شامل  گلوكز، انسولين، مقاومت و حساسيت انسوليني، عملكرد سلول هاي بتاي پانكراس، درصد چربي بدن، كيفيت خواب و زمان واكنش دختران (0.001=P) ايجاد كند. همچنين، روش تمرين HIIT نسبت به گروه تنظيم خواب و كنترل، موجب بهبود معني داري در گلوكز، مقاومت و حساسيت انسوليني، عملكرد سلول هاي بتاي پانكراس، درصد چربي بدن، كيفيت خواب و زمان واكنش دختران (0.001=P) به جز انسولين (0.428=P) شد. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج به دست آمده، برنامه تمرين تركيبي HIIT و تنظيم خواب مي تواند به عنوان مداخله اي ارزشمند در برنامه هاي درماني جهت بهبود مشكلات فيزيولوژيك دختران نوجوان داراي اختلالات خواب و متعاقب آن، كاهش مشكلات و هزينه هاي درمان اين افراد و خانوده هاي آن‌ها در نظر گرفته شود.