عنوان مقاله :
خوانش قصّههاي كودك و نوجوان رضوي مرتضي دانشمند بر پايۀ نظريۀ ليپمن (مجموعۀ قصّههاي مهمان امام رضا (ع) و آفتاب خراسان)
پديد آورندگان :
بيگزاده ، خليل دانشگاه رازي - گروه زبان و ادبيات فارسي , حيدرينسب ، فرحناز دانشگاه رازي
كليدواژه :
فلسفه براي كودكان , متيو ليپمن , مرتضي دانشمند , مجموعهقصّههاي مهمان امام رضا (ع) , آفتاب خراسان
چكيده فارسي :
برنامه فلسفه براي كودكان متيو ليپمن، آموزههاي پرورش ذهن را مبتني بر پرسشخيزي و چالشانگيزي به ناخودآگاه كودك و نوجوان انتقال ميدهد و بدون اينكه ذهن كودك با اصطلاحات خاص فلسفي درگير شود، ذهن وي را پرسشگر تربيت ميكند و انديشههايش را از طريق متنهاي روايي و داستاني آموزش مي دهد. برنامه فلسفه براي كودكان (فبك)، ادب روايي را ابزاري مناسب براي پروراندن ذهن كودك ميداند تا پرسشگر باشد و پرسش مبتني بر آگاهي از حل بحران، خلاقيّت، انديشه و شناخت از هستي، جهان پيراموني و بايد و نبايدهاي زندگي در ذهن وي شكل گيرد. اين پژوهش، قصّههاي «مهمان امام رضا (ع)» و «آفتاب خراسان» را با تكيه بر الگوي متيو ليپمن از منظر غناي ادبي، فلسفي و روانشناختي با رويكردي توصيفي تحليلي بررسي كرده و اثرگذاري قصّه هاي مطالعهشده را بر گسترش نگرش اسلامي و مذهبي كودك با هدف افزايش ميزان پرسشگري و چالشخيزي ذهن وي نشان داده است. دستاورد پژوهش نشان ميدهد، قصه هاي مطالعهشده، غناي فلسفي دارند، چون پرسشگري و چالش خيزي در حيطۀ منطق و علم حقوق در ذهن كودك ميآفرينند، اگرچه پيرنگ برخي قصّه ها براي كودك جنبۀ باورناپذيري دارد. شخصيتپردازي و فضاسازي قصّه ها از زاويه غناي ادبي ضعيف است و بافت روايت گونه بدون گفتوگوي آنها، خستگي كودك را در پي خواهد داشت. البتّه واژگان و بافت جمله بندي براي گروه سني «ب» و «ج» مناسب و نشانه غناي روانشناختي قصّههاي مورد مطالعه است.