فرايند شكل‌گيري انسان الگو در فرهنگ رضوي: مثال واره شهيد قاسم سليماني

يكي از مسائل جوامع مدرن، تعدد و تكثر گروه‌هاي مرجع است كه انسان‌ها را با بحران انتخاب مواجه مي‌كند. در همه جوامع برخي انسان‌ها به ‌رتبه و موقعيتي دست مي‌يابند كه مرجعيت پيدا مي‌كنند و افراد زيادي آن‌ها را الگوي خويش قرار مي‌دهند. اين‌گونه افراد مكتب‌ساز هستند. سؤال اين است كه در فرهنگ رضوي چه كساني و با طي چه مراحلي مي‌توانند مكتب ساز باشند؟ نگارنده با تحليل متون به‌جاي مانده از امام رضا (ع) و با بهره‌گيري از مفاهيم توليدشده از سوي نشانه‌شناسان، از قبيل اصل «جانشيني» و «هم‌نشيني» تلاش كرده، به يك سازه مفهومي دست يابد و فرايند مكتب‌سازي در فرهنگ رضوي را نظريه‌پردازي كند. نتايج حاصل از تحليل متن نشان‌دهنده فرايند پنج مرحله‌اي است كه تنها افراد ارتقا يافته به مرحله پاياني، با ملازمت به اقتضائات آن، شايستگي الگو شدن دارند و مي‌توان آن‌ها را به‌عنوان مكتب و اسوه در نظر گرفت. افراد داراي حسن «سمت»، حسن «هدي»، «تماوت در گفتار» و «تخاضع در كردار» اگر بتوانند در مرحله اقتصادي از «اقتحام»، در مرحله اجتماعي از «شوهاء»، در مرحله فرهنگي از «افساد» و در مرحله سياسي از «عشواء» پرهيز كنند، به مرحله پنجم وارد مي‌شوند. سردار قاسم سليماني، به دليل داشتن مؤلفه‌هاي چهارگانه و ارتقا به رتبه نهايي، به‌ويژه شهادت در راه خدا، مثال‌واره مرحله پنجم است كه مقام معظم رهبري ايشان را در عصر حاضر به عنوان «مكتب» معرفي كردند.