تجلي نگرش هاي شيعي در معماري و تزيينات رواق‌هاي حرم رضوي در دوران صفوي (با تكيه بر رواق حاتم خاني)

رسمي شدن مذهب شيعه در ايران عصر صفوي، تاثيرات زيادي بر جنبه‌هاي مختلف زندگي بالاخص فرهنگ و به تبع آن، هنر و معماري گذاشت. حكومت صفويان باعث گسترش مذهب شيعه فراتر از مرزهاي ايران شدند و تاثير زيادي بر فرهنگ و معماري ديگر كشورها داشتند. دوره صفويه ارزشمندترين دوران معماري عصر اسلامي محسوب مي‌شود و با توجه به اعتقادات شاهان عصر صفوي به مذهب شيعه، باعث گسترش بناهاي مذهبي حتي خارج از مرز و بوم اين كشور همچون نجف و كربلا شده بوده‌اند. همچنين اقدامات شاهان صفوي در حرم اما رضا (ع) شامل طلاكاري گنبد، توسعه صحن عتيق، ساخت رواق الله‌وردي‌خان، رواق حاتم‌خاني، رواق توحيدخانه و ايوان ضلع غربي دارالضيافه از جمله خدمات شاهان صفوي مي‌باشد كه در ساخت تمامي اين بناها نگرش‌هاي مذهبي شيعه و اعتقادات مسلمانان تاثيرگذار بوده است. پژوهش حاضر با تكيه بر رواق حاتم‌خاني به عنوان يكي از بناهاي باشكوه عصر صفوي سعي در روشن‌سازي چگونگي تاثير نگرش‌هاي شيعي در معماري و تزئينات داشته است. از اين‌رو با بهره‌گيري از روش توصيفي، تحليلي-تاريخي در پي پاسخ به سوالات، چگونگي تجلي نگرش‌هاي شيعي در معماري و تزئينات رواق حاتم‌خاني و چيستي مفهوم و مضامين آن‌ها مي‌باشد. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه نگرش‌هاي شيعه در شكل‌گيري معماري و تزئينات تاثيرگذار بوده است و هر يك بيان كننده اعتقادات حاكم بر جامعه در عصر صفوي بوده است.