طراحي و اعتباريابي مقياس اندوخته شناختي سالمندان

مقدمه: اندوخته شناختي با هدف توضيح تفاوت ‌هاي فردي در آسيب ‌پذيري نسبت به تغييرات مغزي و تفاوت در بروز علايم باليني ايجاد شده است. هدف اين پژوهش طراحي و اعتباريابي ابزاري جهت اندازه ‌گيري اندوخته شناختي سالمندان و مقايسه آن در دو گروه سالم و مبتلا به نقص شناختي خفيف بود. روش كار: روش پژوهش پيمايشي و علي_مقايسه‌ اي بود. پس از مطالعه مباني نظري اندوخته شناختي و بررسي ابزارهاي موجود، مقياس مورد نظر ساخته شد و روايي صوري و محتوايي آن توسط چهار متخصص سالمندي بررسي و تاييد شد. اين مقياس بر روي ۱۰۰سالمند (زن=۵3 و مرد=۴۷) با ميانگين سني (۳۰/6±23/۶۸)، كه در سال 99-98 به شيوه نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شده بودند اجرا گرديد. همساني دروني با استفاده از ضريب آلفا كرونباخ، ضريب امگا و پايايي بازآزمايي و روايي به روش همزمان و تشخيصي (تحليل تمايزات) بررسي شد. ميزان همبستگي زيرمقياس ‌ها با يكديگر و با نمره كل نيز محاسبه شد. در انتها، تفاوت دو گروه (آزمون تي مستقل) و پيش بيني وضعيت شناختي (رگرسيون چندگانه) نيز مورد بررسي قرار گرفت. يافته ‌ها: نتايج نشان ‌دهنده ضريب آلفا كرونباخ a=0/623، ضريب امگا 0.7، پايايي بازآزمون 0.839، روايي هم‌زمان 0/616، روايي تشخيصي 0.432، نقطه برش 44، ميزان حساسيت 61.2 و ويژگي 62.7 بود. رابطه زيرمقياس ‌ها با نمره كل معنادار بود (دستاورد آموزشي r=0/654، پيچيدگي شغلي r=0/548 و فعاليت ‌هاي فراغتي r=0/947 (P 0.01). ميانگين اندوخته شناختي در گروه سالم در مقايسه با گروه نقص شناختي خفيف بالاتر بود (p 0/001) و تحليل رگرسيون براي دو متغير سن و اندوخته شناختي معنادار بود (p 0/01). نتيجه‌ گيري: يافته‌ ها نشان ‌دهنده روايي و پايايي مطلوب مقياس اندوخته شناختي سالمندان است. با لحاظ محدوديت ‌هاي ابزارهاي خارجي و متناسب بودن اين مقياس با فرهنگ ايراني، جهت انجام پژوهش‌ ها در حوزه سالمندي پيشنهاد مي ‌گردد.