ارزيابي رفتار انتقال قيمت نهاده‌ها در بازار برخي محصول‌هاي كشاورزي

از جمله چالش‌هاي اصلي و مهم بخش كشاورزي ايران، نوسان‌هاي قيمت محصول‌هاي كشاورزي است كه نقش پررنگي را در اقتصاد ايفا مي‌كند. با توجه به اهميت نهاده‌ها در بازار قيمت محصول‌هاي كشاورزي، هدف اصلي اين پژوهش بررسي تجربي انتقال قيمت بازار نهاده‌هاي كشاورزي بر قيمت برخي محصول‌هاي كشاورزي (گوجه‌فرنگي، سيب‌زميني و پياز) با استفاده از الگوي خود توضيح ماركوف-سوئيچينگ و داده هاي فصلي در سال‌هاي 1397-1370 مي‌باشد. در آغاز با بررسي آزمون BDS، الگوي استخراج شده از روش ماركوف-سوئيچينگ نسبت به مدل خطي مناسب‌تر نشان داده شد. نتايج مدل ماركوف-سوئيچينگ نشان داد شاخص قيمت محصول‌ها به دو رژيم نرخ رشد قيمتي پايين و بالا طبقه بندي شده است و قيمت نهاده‌هاي بذر، كود شيميايي و سم‌هاي شيميايي در دو رژيم بر روي قيمت محصول‌هاي گوجه‌فرنگي، سيب‌زميني و پياز تاثيرگذارند. نتايج براورد مدل بيانگر وجود تفاوت معناداري ميان ضريب‌ متغيرهاي هر رژيم بود كه اين مهم نشانه‌اي از نامتقارن بودن انتقال قيمت نهاده‌ها به بازار قيمت محصول‌هاي منتخب است. همچنين احتمال پايداري رژيم دوم براي هر سه محصول بالاتر براورد شده است. از اين رو، برمبناي نامتقارن بودن انتقال قيمت در اين بازار، توصيه مهم سياستي اين پژوهش آن است كه سياستگذاران اقتصادي به منظور ايجاد ثبات قيمت، بايستي به ساماندهي بازار تقاضاي نهاده‌ها و سياست‌هاي تثبيت قيمت در بازار نهاده‌هاي كود شيميايي، سم و بذر و نظارت بيشتر سازمان‌هاي ذيربط بر سياست‌هاي واردات نهاده‌هاي كشاورزي و چگونگي عرضه و توزيع آن‌ها توجه ويژه‌اي داشته باشند و نبود تقارن در قيمت بازار محصول‌هاي كشاورزي مورد بررسي را در سياست‌ها و برنامه‌ريزي‌هاي خود مدنظر قرار دهند.