تحليلي بر وضعيت عوامل تاب‌آور اقتصاد روستايي در برابر سيلاب (مطالعة موردي: شرق استان گيلان)

در دنياي كنوني تاب‌آوري مهم‌ترين عامل استمرار حيات اقتصاد سكونتگاه‌هاي روستايي در برابر مخاطرات طبيعي و به حداقل‌رساندن هزينه‌ها در شرايط بحران شناخته مي‌شود و در اين زمينه مطالعات زيادي در بسياري از كشورها صورت پذيرفته و كوشيده‌اند تا حد امكان به آن توجه ويژه داشته باشند. پژوهش حاضر به دنبال ارزيابي و تحليل عوامل سازنده و اثرگذار تاب‌آور اقتصاد روستايي در برابر مخاطره سيلاب است. هدف تحقيق كاربردي و با استفاده از داده‌هاي موجود و براساس منابع قابل استناد و مطالعات ميداني (پرسشنامه) گردآوري و به‌صورت روش توصيفي - تحليلي انجام شده است. واحد تحليل پژوهش سرپرستان خانوار روستايي ساكن در محدوده‌ مورد مطالعه هستند كه 379 نفر آنها بر اساس فرمول كوكران و با استفاده از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي - فضايي انتخاب شده‌اند. جهت تجزيه‌و تحليل داده‌ها از روش‌هاي آماري مبتني بر مقايسه ميانگين‌ها، همبستگي اسپيرمن و از آزمون T مورد استفاده قرارگرفت. نتايج نشان مي‌دهد كه بين عوامل سازنده تاب‌آوري اقتصادي روابط همبستگي بالاي پنجاه درصد برقرار است، تنوع بخشي در فعاليت‌هاي اقتصاد روستايي مهم‌ترين عامل در افزايش تاب‌آوري با مقدار ميانگين (2/63) نسبت به ظرفيت جبران خسارت در تاب‌آوري اقتصادي شناخته مي‌شود . همچنين با توجه به موضوع پژوهش مبناي كار جهت تحليل فضايي به صورت سلسله‌مراتبي مد نظر قرار گرفت. و در همين راستا رتبه‌بندي محدوده‌ مطالعاتي شرق استان گيلان بر حسب شاخص‌هاي تركيبي تاب‌آوري و با تكيه به روش تاپسيس در محيط GIS، نقشه نهايي تاب‌آوري اقتصادي در برابر مخاطرات محيطي (سيلاب) ترسيم و ارائه شد.