آن گفتِ تو هست عينِ قرآن؛ قرآن‌‌فهمي و قرآن‌زيستي ابوسعيد ابوالخير با آياتِ رحمت

قرآن مجيد، كتاب آسماني و اعتقادي مسلمانان، همواره در آثار ادبا و عرفا به صورت هاي مختلف بازتاب يافته است. ابوسعيد ابوالخير، عارف نامي قرن پنجم، نيز بيشترين بهره را به‌شكل‌هاي گوناگون از قرآن برده است. در پژوهش حاضر، ضمن تبيين دو مفهوم «قرآن‌فهمي» و «قرآن زيستي» ابوسعيد ابوالخير، پاسخ به اين سؤال دنبال شده است كه قرآن و مفاهيم آن چگونه در اقوال و احوال ابوسعيد تجلي يافته و چه تأثيري در مشرب فكري و رفتاري او داشته است؟ از مطالعه اسرارالتوحيد درمي يابيم كه علم و معرفت ابوسعيد به قرآن فراتر از سواد و بياض آن بوده است. او به‌جاي ظاهر قرآن، به درك مفاهيم و معاني باطني آن همت نهاده و و در اين زمينه به توفيقاتي دست يافته است. اين سطح  از دانش قرآني او به‌صورت هاي مختلفي، چون تفسير و تأويل و تعابير لطيف در سخنانش تجلي يافته است. قرآن زيستي از تأثير عميق قرآن در رفتار و احوال ابوسعيد حكايت دارد. ابوسعيد قرآن را نه‌تنها براي خواندن و دانستن، بلكه براي زيستن آموخته است؛ ازسويي، توجه ويژه ابوسعيد به آيات رحمت، تأثير مستقيمي بر مشرب عرفاني او نهاده است؛ ترك غرور و منيت، تساهل و تسامح، اميد و رجا به بخشش خداوند و... از جلوه هاي قرآن زيستي ابوسعيد در اسرارالتوحيد است.