مطالعۀ فني و هنري لايه‌هاي مختلف ديوارنگاره‌هاي تزئيني امامزاده حسين(ع) قزوين

ازجمله آرايه‌هاي معماري امام‌زاده حسين(ع) قزوين كه مي‌تواند اطلاعات ارزشمندي در اختيار پژوهشگران قرار دهد، بخش‌هاي باقي‌مانده از ديوارنگاره‌هاي بناست. با توجه به اين‌كه در دورۀ دوم حكومت صفويان قزوين پايتخت بوده، مطالعۀ بناهاي دوره‌هاي صفويه و قاجاريۀ اين شهر مي‌تواند از اهميت بالايي برخوردار باشد. نسبت به آثار تاريخي موجود، مطالعات اندكي درخصوص شناخت فني لايه‌هاي ديوارنگاره‌هاي تاريخي صورت گرفته است. در پژوهش پيشِ‌رو، شناسايي و شناخت رنگ‌دانه‌هاي مربوط به ديوارنگاره‌هاي باقي‌ماندۀ اين بنا مدنظر بوده كه دركنار آن، لايه‌هاي طلايي‌رنگ هم موردمطالعۀ علمي قرار گرفته است. هم‌چنين جهت تكميل اطلاعات فني ديوارنگاره‌ها، ملات لايه‌هاي آستر و بستر در زير رنگ نيز ازنظر ساختاري و تركيبات شيميايي مطالعه شده است. براي شناسايي رنگ‌دانه‌هاي به‌كاررفته در ديوارنگاره‌ها و هم‌چنين مواد استفاده شده در ملات‌ لايه‌هاي زيرين ديوارنگاره و ملات كف بنا، ويژگي‌هاي هيدروليكي و تركيبات معدني و شيميايي ملات از XRD, SEM-EDS و ميكروسكوپ ديجيتال استفاده شده است. در نتيجۀ مطالعات مشخص شد كه لايه‌چيني اجرا‌شده در ديوارنگاره‌هاي اين بنا از مخلوط گچ و گل سرخ (گل ارمني، گل هرمز) ساخته شده است. يك لايۀ بوم‌كنندۀ سفيد برروي لايه‌چيني استفاده كرده است كه روي آن ورق طلا با ناخالصي كم مس اجرا شده است. در ديوارنگاره‌هاي مورد مطالعه سه نوع ورق طلا اجرا شده است. رنگ سبز، مخلوطي از رنگ‌دانۀ زرنيخ با آبي لاجورد و آبي پروس؛ رنگ سبز-آبي، مخلوطي از رنگ‌دانۀ سبز سيلو با سفيد ليتوپون؛ رنگ آبي، مخلوطي از رنگ‌دانۀ لاجورد و آبي پروس به‌همراه سفيداب شيخ؛ رنگ قرمز، مخلوطي از قرمز اخرا و زرنيخ نارنجي؛ پركنندۀ لايۀ تداركاتي، مخلوطي از هانتيت و سفيداب شيخ؛ رنگ سياه قلم‌گيري، مخلوطي از رنگ سياه كبالت و رنگ سياه آهن است. هم‌چنين ساختار و تركيبات ملات‌ها شناسايي شد.