ساختارشناسي سنگ‌ها و مهره‌هاي لاجورد شهرسوختۀ سيستان

يكي از مهمترين آثار به دست آمده از محوطۀ باستاني شهرسوخته سيستان سنگ ها و مهره هاي لاجورد مورداستفاده به عنوان جواهرات و زيورآلات سنگي است كه نحوۀ ساخت و نوع ساختار سنگ هاي به كاررفته در اين آثار همواره يكي از مهمترين موضوعات باستان شناسي و باستان سنجي در اين محوطه است. مهره هاي لاجورد شهرسوخته در قالب فرم هاي مختلف عدسي، لوزي، دايره اي و غيره ساخته شده اند كه به عنوان جواهرات و زيورآلاتي همچون: دستبند، پابند، گردنبند و غيره مورداستفاده قرار مي گرفته اند. تراش و ساخت اين مهره ها به وسيلۀ مته هايي از جنس فلينت صورت مي گرفته است. شناخت ساختارشناسي و بررسي كاني شناسي مهره هاي لاجورد مكشوف از شهرسوخته موضوع اصلي در اين پژوهش است. در همين راستا، سعي شده است براي شناخت ساختار مهره ها و سنگ هاي شهرسوخته با استفاده از روش هاي آزمايشگاهي-دستگاهي همچون: پتروگرافي مقاطع نازك، ميكروآناليز پراش انرژي پرتوي ايكس، آناليز رامان و روشهاي گوهرشناسي، به بررسي و مطالعۀ سه نمونه از مهره ها و سنگ هاي لاجورد باستاني شهرسوخته پرداخته شود. نتايج مطالعات آزمايشگاهي نشان مي دهند كه ساختار سنگ هاي لاجورد شهرسوخته از جنس كاني هاي لازوريت با درصد بالاي ناخالصي هاي كاني كلسيت است كه باعث شده تا از ميزان شفافيت و خلوص آن كاسته شود؛ همچنين مطالعات عنصري نيز نشان دهندۀ كاني هاي لازوريت است. مطالعات ساختارشناسي رامان و گوهرشناسي به درستي ساختار، ميزان ضريب جذب و وزن مخصوص آن را در ساختار اصلي سنگ لاجورد نشان مي دهد. بررسي هاي شيميايي و ساختاري، سنگ ها را ازلحاظ تركيب مشابه به هم نشان مي دهند.