تحليلي بر الگوي ساختاري مساجد همسان با اقليم در شهر همدان

معماري بومي و سنتي هر منطقه برگرفته از اقليم و جغرافياي آن منطقه بوده است و مساجد به عنوان مهم ترين بناي ماندگار اسلام در شهرها و اقليم هاي مختلف با حفظ ويژگي هاي منحصربه فرد خود متناسب با اقليم هر منطقه در گذر زمان توسعه و دوام يافته اند. بقاي ساختار مساجد تاريخي همدان نيز تحت تأثير شاخص هاي اقليمي منطقه بوده و اقليم ساختار مساجد را طي ساليان متمادي تضمين نموده و امكان همزيستي مسالمت آميز معماري با محيطزيست و همسازي آن را فراهم كرده است. بر اين مبنا، اين پرسش قابليت طرح مي يابد كه خصوصيات اقليمي تا چه ميزان در فرآيند شكل يابي مساجد تأثير داشته است؟ به عبارت ديگر، عوامل اقليمي تا چه اندازه در ايجاد اشكال و فرم هاي مشابه در ساختمان مساجد همدان مؤثر واقع شده اند؟ هدف از انجام پژوهش آن است تا با اتكا به منابع مطالعاتي و بررسي هاي ميداني، شاخص هاي اقليمي همدان را در ساختار مساجد بازشناسي كرده تا زمينۀ پاسخگويي به پرسش هاي مذكور فراهم گردد. با توجه به آنكه كيفيت الگوي ساختاري و مصالح مورد استفاده در مساجد شهر همدان، با توجه به اقليم كوهپايه اي مرتفع منطقه، داراي مشابهت هاي فراوان با يكديگر است، و طراحي همسان با اقليم در اكثر مساجد اين منطقه همانند ساير شهرهاي اقليم كوهپايه اي مرتفع و كوهستاني رعايت شده است؛ در نتيجه با مطالعه و تطبيق معماري و اقليم مي توان ميزان تبعيت از اقليم در معماري اين سازه هاي ارزشمند را دريافت. به منظور شناخت معماري مساجد تاريخي شهر همدان، كليۀ داده هاي اسنادي، كتابخانه اي و ميداني در نگاهي جامع بررسي شده تا تأثيرات اقليم در ساختار معماري مساجد نمايان شود.