جايگاه نظريۀ امتياز در حقوق شركت‌هاي تجاري ايران و كامن‌لا

شركت سهامي در «نظريۀ امتياز»، چيزي نيست جز يك مصنوع دولت كه به‌طور گسترده تحت تأثير مقررات دولتي قرار دارد و اختيارات آن محدود به مجوز تأسيس آن است. در دكترين حقوقي كشور جز برخي اشارات جزئي، به اين نظريه توجه كافي نشده است؛ اما با نگاهي به آثار نظريۀ امتياز در نظام كامن‌لا و مقايسۀ آن با ايران مشاهده مي‌شود كه هرچند اين نظريه در نظام حقوقي ايران شهرت چنداني ندارد، منطق حاكم بر آن و آثار اين نظريه در قوانين موجود و لوايح مطرح در خصوص شركت‌هاي سهامي به‌وضوح قابل مشاهده است. اين در حالي است كه نظام كامن‌لا جز در موارد استثنايي، از اين نظريه عبور كرده است. در نوشتار حاضر با بررسي نظام حقوقي كامن‌لا مفهوم و چالش‌هاي نظريۀ امتياز، بررسي و توسعۀ حدود آثار اين نظريه در قوانين، مقررات، لوايح و دكترين حقوقي ايران و رويه مرجع ثبت شركت‌ها نقد شده است.