اسطوره‌شناسي جزء سي‌ام قرآن كريم با تكيه‌بر نظريه رولان بارت (مطالعه موردي سوره‌هاي نازعات، عبس، شمس، تين)

اسطوره‌شناسي، از زيرشاخه‌هاي نشانه‌شناسي مطرح در نظريه رولان بارت است كه به تحليل شيوه ارسال پيام و اهداف ضمني در رمزگان هاي فرهنگي متن مي‌پردازد. در پژوهش حاضر با تكيه‌بر نظريه بارت، با روش توصيفي تحليلي به تحليل چهار سوره نازعات، عبس، شمس و تين پرداخته‌شده تا برخي اهداف و ايدئولوژي‌هاي پنهان در پشت داستان‌هاي آن روشن شود. بر اين اساس، داستان موسي و فرعون، ماجراي ناديده گرفتن درخواست نابيناي معرفت‌جو، داستان قوم ثمود و پي بريدن شتر سفارش شده حضرت صالح (ع) و درنهايت، داستان كوه سينا و سخن گفتن خداوند با موسي (ع) به‌عنوان رمزگان هاي برجسته فرهنگي در اين چهار سوره شناخته شدند. چنين نتيجه‌گيري شده است كه اين داستان ها غالباً درس اخلاق و خودشناسي را در ضمن خود دارند: سوره نازعات، پيام دوري از غرور و پيروي از هواي نفس را دارد؛ سوره عبس، امربه‌معروف را بر اساس درخواست و احساس نياز انسان‌هاي طالب حقيقت سفارش مي كند و نه بر اساس تمايلات شخصِ آمِر به‌معروف؛ سوره شمس انسان را از پيروي راه اكثريت جامعه بر حذر داشته و خواهان استقلال شخصيتي و عقيدتي تك‌تك افراد جامعه بدون تأثيرپذيري از ديگران است و سوره تين نيز حضور در طبيعت به‌ويژه كوهساران را براي ارتقاء سطح بينش و ادراكات انسان لازم دانسته و آن را عاملي براي خودشناسي و بازنگري در اعمال و رفتار خويش با ديگران معرفي كرده است.