بلاغت زبان عربي و نقش روان درماني آن بر اساس روش بازسازي شناختي و منع متقابل مورد پژوهانه : سوره حمد

شكي نيست كه هدف از روان درماني، درمان بيماري‌ها و اختلالات رواني است. اكنون پرسش اين است كه آيا زبان با توجه به تأثيري كه بر روان آدمي مي گذارد مي تواند به عنوان يك شيوه روان درماني به شمار آيد؛ يا حداقل همان اهدافي را كه از يك شيوه روان درماني انتظارمي رود، محقق سازد؟ اين پرسش بنيادين و نيز عدم پژوهش در اين حوزه، زمينه و هدف از اين تحقيق را فراهم آورد. نتايج پژوهش كه در محدوده سوره حمد و بر مبناي روش توصيفي- تحليلي انجام شد، بيانگر آن است كه بلاغت مترتب بر ساختار زباني اين سوره به عنوان ابزاري در روان درماني، با دو روش «بازسازي شناختي» و «منع متقابل» در روان درماني منطبق است. درك بلاغت حاصل از نوع واژگان و عبارات، اسلوب هاي حصر و قصر، تقديم و تأخير و... همانند روش بازسازي شناختي مي تواند با تغيير الگوهاي آسيب زاي فكري و حصول نگرش صحيح نسبت به وقايع، عامل رفع بسياري از اختلالات هيجاني و تنش هاي روحي و رواني باشد كه معلول تفكرات غير منطقي انسان است. نيز بر پايه روش «منع متقابل» اقتران حالت‌هاي تمدد اعصاب و آرامش رواني ناشي از تلذذ ادبي در اين سوره با موارد اضطراب برانگيز، باعث ايجاد رابطه شرطي ميان اين عوامل متضاد شده كه در نهايت و در اثر تكرار، منجر به رفع اضطراب مي شود.