تحليل كيفي؛ تأليفي و طراحي آموزشي كتاب دروس تمهيديه في القواعد الفقهيه

در مسير ياددهي و يادگيري، محتوا اهميت بسياري دارد. از همين رو، يكي از مواردي كه لازم است در يك تحليل آموزشي به آن توجه شود، تحليل محتواي درسي است. كتاب‌ هاي درسي لازم است به جز انطباق با موازين ياددهي‌ـ‌ يادگيري، بر مبناي اصول تحليل محتوا تدوين و گزينش و به شيوۀ مناسب ارائه شده باشند. مطالعۀ حاضر با هدف شناسايي و اعتباريابي اين اصول در كتاب دروس تمهيديه في القواعد الفقهيه شيخ باقر ايرواني انجام گرفت. اين كتاب تنها كتاب درسي ‌اي است كه براساس اصول و معيارهاي تدويني، تهيه شده و از دروس تخصصي مقطع سطح سه حوزه و كارشناسي ارشد دانشگاه است. روش پژوهش حاضر، تحليل محتواي كيفي با دو شيوۀ ارزيابي علمي ـ تأليفي و طراحي آموزشي و به گونۀ توصيفي‌ـ تحليلي است؛ بدين صورت كه علاوه‌ بر تحليل محتوايي كتاب، به شناسايي و اعتباريابي اقتضائات تدويني نيز پرداخته شد.يافته‌هاي اين پژوهش حاكي از آن است كه اين كتاب علي‌رغم آن‌كه نسبت‌ به كتا‌ب‌هاي ديگري كه در اين زمينه نوشته شده، از ملاك‌هاي طراحي آموزشي برخوردار بوده وليكن در رعايت مواردي در بخش مقدمات (مقدمه و فهرست مطالب) و پيكره درس (اهداف رفتاري، پيش‌سازمان‌دهنده، سؤالات ميان‌متني) ضعيف عمل كرده است و فاصلۀ زيادي با استانداردهاي تدويني دارد و از لحاظ انطباق با معيارهاي ارزيابي علمي ـ ‌تأليفي نيز در سطح متوسطي قرار دارد.