تحليلي بر موانع تربيت عقلاني از ديدگاه هگل

هدف اصلي اين پژوهش تحليل موانع تربيت عقلي از ديدگاه هگل است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش هاي كيفي و روش تحقيق به‌كاررفته، روش تحليل محتواي كيفي است. نتايج اين پژوهش نشان داد كه موانع فردي تربيت عقلاني از ديدگاه هگل عبارتند از: خودمحوري، ترس، تجريدگرايي، شكاكيت سلبي، رياضت كشي و موانع اجتماعي تربيت عقلاني عبارتند از: فايده باوري، جماعت باوري، تظاهر و رياكاري و ترس از قضاوت منفي. از نگاه هگل موانع تربيت عقلي زماني آغاز مي گردد كه فرد به دليل عدم وجود استقلال شخصي، نبود آزادي اراده و عدم وجود جايگاه متقابل و برابر نسبت به ديگري، نتواند خود را به‌عنوان موجود مستقل عقلاني فعليت بخشد و يا زماني كه فعليت يابد به‌عنوان موجود مستقل عقلاني فعليت نيابد؛ بلكه به‌عنوان ابژه اي در خدمت منافع و مقاصد افراد ديگر قرار گيرد. بااين‌حال هگل موانع تربيت عقلاني را همچون ساير مراحل ارتقاي آگاهي گامي در جهت رشد و ارتقاء شخصيت فرد به‌حساب مي آورد چرا كه آگاهي با روبرو شدن با اين محدوديت‌ها و موانع عقلي و رنجي كه در اين ميان متحمل مي گردد، مي تواند به نابسندگي‌هاي خود وقوف يافته كه اين امر منجر به اين مي گردد كه خود را به‌مثابه ابژه در مقابل خود نهد و با كندوكاو در خود، خود را به سنجش مجدد فهمش از خود، شناخت چيستي خود و غلبه بر يك‌جانبه‌نگري‌هاي خود وادارد.