مقايسه اثربخشي آموزش مقابله با استرس شغلي با شناخت درماني مبتني بر ذهن آگاهي بر ادراك تعارض كار- خانواده و رضايت از زندگي بازنشستگان شاغل

مقدمه: بازنشستگي، مرحله‌اي از زندگي انسان است كه بازنشستگان از دوران بازنشستگي خود، رضايت چنداني ندارند، بررسي مسائل دوران پس از بازنشستگي و نقش اشتغال مجدد آن‌ها بر ميزان سلامت رواني و جسماني‌شان، داراي اهميت خاصي است. بنابراين، پژوهش حاضر باهدف مقايسه اثربخشي آموزش مقابله با استرس شغلي با شناخت درماني مبتني بر ذهن آگاهي بر ادراك تعارض كار- خانواده و رضايت از زندگي بازنشستگان شاغل انجام گرديد. روش بررسي: پژوهش حاضر، پژوهش نيمه آزمايشي سه گروهي (دو گروه آزمايش و يك گروه كنترل) و سه مرحله‌اي است و جامعه آماري كليه بازنشستگان 45 تا 65 سال شاغل عضو كانون‌هاي بازنشستگي شهر اصفهان در زمستان 1400 بودند كه با استفاده از نمونه‌گيري در دسترس 45 نفر از آنان انتخاب و به‌صورت تصادفي در سه گروه قرار داده شدند. براي گردآوري اطلاعات از پرسشنامه تعارض كار – خانواده (كارلسون و همكاران، 2000) و پرسشنامه رضايت از زندگي (دينر و همكاران، 1985) استفاده شد. براي تجزيه‌وتحليل داده‌هاي پژوهش از روش تحليل كواريانس و نرم‌افزار Spss24 استفاده گرديد. نتايج: نتايج نشان داد كه در تعارض كار- خانواده در مرحله پس‌آزمون بين دو گروه آزمايش با گروه كنترل تفاوت معنادار (0/05 p) و در مرحله پيگيري نيز فقط بين گروه آموزش بسته مقابله با استرس با گروه كنترل تفاوت معناداري وجود دارد. در رضايت از زندگي نيز در مرحله پس‌آزمون و پيگيري بين دو گروه آزمايش با گروه كنترل تفاوت معنادار وجود دارد (0/05 p). به‌علاوه، نتايج آزمون تعقيبي بونفرني نشان داد كه ميزان اثربخشي آموزش مقابله با استرس شغلي نسبت به شناخت درماني مبتني بر ذهن آگاهي بيشتر است. نتيجه‌گيري: پژوهش حاضر، حمايتي تجربي براي هردو آموزش در جهت كاهش ادراك تعارض كار- خانواده و افزايش رضايت از زندگي در بازنشستگان شاغل فراهم مي‌نمايد و با توجه به نتايج آزمون تعقيبي بونفرني، آموزش مقابله با استرس شغلي توصيه مي‌گردد.