اثر دما و رطوبت روي نوسانات جمعيت ليسك Deroceras agreste و بررسي برخي ويژگي‌هاي زيستي آن در استان مازندران

ليسك Deroceras agreste يكي از مهم ترين آفات كاهو در شرايط گلخانه و مزرعه است. نوسانات جمعيت اين آفت در شهرستان قائم شهر (استان مازندران) با روش هاي نمونه برداري كادراندازي و تله گذاري در سال هاي 1398 و 1399 در چهار مزرعه كاهو بررسي شد. بررسي‌ها از شهريور يك سال (هم زمان با شروع فعاليت روي علف‌هاي هرز) تا فروردين ماه سال بعد (انتهاي فصل زراعي كاهو) نشان داد كه بعد از تفريخ تخم‌ها در شهريور ماه، حضور و فعاليت لاروها مشاهده مي‌شود كه به تدريج بر جمعيت‌شان از شهريور تا آبان ماه افزوده و از آذر تا بهمن ماه كاسته مي‌شود. جمعيت بالغ‌ها در شهريور ماه نسبت به لاروها كمتر بوده و به تدريج تا آبان ماه كمي افزايش مي‌يابد. در آذرماه با كاهش جمعيت لاروها و تبديل به مرحله بلوغ، تعداد بالغ‌ها از لاروها پيشي مي‌گيرد. سپس، تا بهمن ماه كاهش جمعيت مشاهده مي‌شود. در ابتداي زمان نمونه‌برداري در شهريور ماه و نيز ماه‌هاي مهر و آبان از فصل پاييز، جمعيت نسبت به ساير ماه‌هاي نمونه‌برداري بيش تر بود و اوج جمعيت ليسك ها در آبان ماه با ميانگين 4.7 ±85 و 2.8±48 به ترتيب براي لارو و بالغ در سال اول و 4.0 ±83 و 2.8±48 به ترتيب براي لارو و بالغ در سال دوم آزمايش، مشاهده شد. همچنين، همبستگي مثبت و معني‌دار بين عوامل محيطي دما و رطوبت با تغييرات جمعيت ليسك‌ها وجود داشت. تخم ريزي به طور ميانگين 28.8 روز پس از جفت گيري، متوسط تعداد تخم ها در هر دسته 30.14 عدد و درصد تخم هاي تفريخ شده 90.2 درصد بود. نتايج حاصل از اين تحقيق به عنوان يكي از اولين بررسي ها در مورد تراكم و نوسانات جمعيت ليسك D. agreste مي تواند در برنامه ريزي هاي مديريت كنترل اين آفت مفيد واقع شود.