تئوفراستس و قياس‌هاي داراي حد اضافه

تئوفراستس شاگرد و جانشين ارسطو، به‌جز شرح نظام منطقي استادش، براي تكميل و غناي بيشتر اين نظام دست به‌كار اصلاح و بسط آن هم شد. علاوه بر اينها او صورت‌هايي استدلالي را معرفي كرد كه در آثار ارسطو يا اصلا ذكري از آنها وجود نداشت يا ارسطو تنها به اشاره‌هايي گذرا به آنها اكتفا كرده‌بود. يكي از اين صورت‌هاي استدلالي كه تئوفراستس مطرح كرد قياس‌هاي داراي حد اضافه هستند. گرچه در ارگانون ارسطو مي‌توان اشاره‌اي مختصر به اين نوع استدلال را ملاحظه كرد ولي شرح و بسط اين استدلال‌ها و نامگذاري خاص آنها مربوط به تئوفراستس است. اين شكل خاص استدلالي در نظام قياسي ارسطو نمي‌گنجد. البته مي‌توان براي برخي از انواع اين استدلال‌ها معادل‌هايي در ميان ضروب قياس‌هاي ارسطويي يافت. ولي همه انواع آنها قابل تحويل به قياس‌هاي حملي نيستند. به‌نظر مي‌رسد طرح و بحث از قياس‌هاي داراي حد اضافه ورود به منطق مرتبه دوم و ورود به بحث از نسبت ميان مفاهيم و كليات است.