علل ناكارآمدي ايدئولوژي انقلاب سفيد در مشروعيت‌بخشي به نظام سياسي پهلوي

محمدرضا پهلوي پس از مرداد 1332 علاوه بر استفاده از نيروهاي سركوب نظامي و امنيتي، براي كاهش هزينه حفظ قدرت و توجيه و مشروعيت‌بخشي به نظام سياسي موجود نياز به يك ايدئولوژي داشت. به‌همين‌دليل دست به تدوين و تبليغ يك ايدئولوژي با عنوان «ايدئولوژي انقلاب سفيد» يا «پهلويسم» زد. سقوط رژيم پهلوي نشانه ناكامي اين ايدئولوژي در تحقق اهداف و كارويژه‌هايش بود. مسئله مقاله پيش‌رو بررسي علل اين ناكامي از منظر شناختي بر مبناي نظريه كارل مانهايم در حوزه ايدئولوژي و تحريف‌هاي شناختي است. پرسش اصلي عبارت است از اينكه «چرا ايدئولوژي رژيم پهلوي در ايفاي كارويژه‌هاي مشروعيت‌بخشي و توجيهي خود ناكام بود؟». فرضيه پژوهش عبارت است از اينكه «تحريف‌هاي شناختي ايدئولوژي انقلاب سفيد كه عبارتند از: عدم سازگاري با موقعيت تاريخي، تحريف واقعيّت با توسل به امور مطلق و ناكافي بودن اين ايدئولوژي براي شناخت جهان، از علل عمده ناكامي ايدئولوژي انقلاب سفيد بوده است».