بررسي اثر سطوح مختلف بيوچار طبيعي بر برخي از ويژگي‌هاي خاك، درصد جوانه‌زني و عملكرد گياه مرتعي اروشيا (Eurotia ceratoides)

استفاده از بيوچار به‌عنوان ماده اصلاح‌كننده خاك يكي از روش‌هاي نوين بهبود ويژگي‌هاي خاك و افزايش عملكرد گياهان مي‌باشد. در اين پژوهش به‌منظور بررسي اثر افزودن بيوچار طبيعي بر روي ويژگي‌هاي خاك و عملكرد گياه مرتعي اروشيا، آزمايشي در قالب طرح كاملاً تصادفي با 11 تيمار شامل سطوح مختلف بيوچار (صفر، 1، 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8، 9 و 10 درصد وزني) و سه تكرار در شرايط گلخانه انجام شد. پس از پايان فصل رشد برخي خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك (اسيديته، هدايت الكتريكي، درصد ماده آلي، آهك، جرم مخصوص ظاهري و حقيقي، درصد تخلخل)، درصد جوانه‌زني، ارﺗﻔﺎع و وزن ﺧﺸـﮏ اﻧﺪامﻫﺎي ﺳـﺎﻗﻪ و رگياه اروشيا اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه در تمام صفات مورد مطالعه خاك (به غير از جرم مخصوص حقيقي)، و خصوصيات گياه اروشيا تفاوت سطوح مختلف بايوچار (0/01=a) معني‌دار بود. افزودن سطوح مختلف بيوچار باعث افزايش اسيديته، هدايت الكتريكي، درصد تخلخل كل، درصد ماده آلي خاك و كاهش جرم مخصوص ظاهري، درصد آهك و درصد رس، ماسه و سيلت خاك شد. اﻓﺰودن ﺑﺎﯾﻮﭼﺎر از ﺳـﻄﺢ 3 ﺗﺎ 10 درﺻـﺪ وزﻧﯽ، ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ اﺳـﯿﺪﯾﺘﻪ و ﻫﺪاﯾﺖ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺧﺎك ﻧﺴـﺒﺖ ﺑﻪ ﺷـﺎﻫﺪ و ﺳـﻄﻮح ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮ ﺷـﺪ. ﺑﯿﺸـﺘﺮﯾﻦ ﺟﺮم ﻣﺨﺼـﻮص ﻇﺎﻫﺮي ﻧﯿﺰ در ﺗﯿﻤﺎر ﺷـﺎﻫﺪ (1/53ﮔﺮم ﺑﺮ ﺳـﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ ﻣﮑﻌﺐ)، و ﺑﯿﺸـﺘﺮﯾﻦ آﻫﮏ در ﺗﯿﻤﺎر ﺷـﺎﻫﺪ (25 درﺻـﺪ) ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﺷـﺪ. اﻓﺰودن ﺑﺎﯾﻮﭼﺎر از ﺳـﻄﺢ 1 ﺗﺎ 5 درﺻـﺪ وزﻧﯽ اﺛﺮ اﻓﺰاﯾﺸـﯽ ﺑﯿﺸـﺘﺮي ﻧﺴـﺒﺖ ﺑﻪ ﺳـﺎﯾﺮ ﺳـﻄﻮح ﺑﺎﯾﻮﭼﺎر ﺑﺮ ﻣﯿﺰان ﺗﺨﻠﺨﻞ ﺧﺎك داﺷـﺖ. ﺑﯿﺸـﺘﺮﯾﻦ درﺻـﺪ ﻣﺎده آﻟﯽ ﺧﺎك ﻧﯿﺰ در ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎي 8 و 9 درﺻـﺪ وزﻧﯽ (ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ 2/07 و2/05 درﺻـﺪ)، و ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ آن در ﺗﯿﻤﺎر ﺷـﺎﻫﺪ (0/84)، ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﺷـﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺳـﻄﻮح 3 ﺗﺎ 10درﺻـﺪ وزﻧﯽ ﺑﺎﯾﻮﭼﺎر در ﺑﻬﺒﻮد ﺻﻔﺎت اﺳﯿﺪﯾﺘﻪ، ﻫﺪاﯾﺖ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ، درﺻﺪ ﺗﺨﻠﺨﻞ و ﻣﺎده آﻟﯽ ﺧﺎك ﻧﻘﺶ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮي داﺷﺘﻨﺪ. ﺑﺎ اﻓﺰودن ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﯾﻮﭼﺎر ﺑﻪ ﺧﺎك ﻧﯿﺰ ﺑﺮ وزن ﺧﺸـﮏ اﻧﺪامﻫﺎي ﺳـﺎﻗﻪ و رﯾﺸـﻪ و ارﺗﻔﺎع ﮔﯿﺎه نسبت ﺑﻪ ﺷـﺎﻫﺪ اﻓﺰوده ﺷـﺪ؛ ﺑﻪﻃﻮريﮐﻪ ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎي 1 ﺗﺎ 5 درﺻـﺪ وزﻧﯽ بيشترين ﺗﺄﺛﯿﺮ را ﺑﺮ رﺷـﺪ و ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﮔﯿﺎه اروﺷـﯿﺎ داﺷـﺘﻨﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮد ﺳـﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﯾﻮﭼﺎر ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ در ﺑﻬﺒﻮد خصوصيات ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﺷـﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺧﺎك و ﺑﻬﺒﻮد ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت رﺷﺪي و ﺟﻮاﻧﻪزﻧﯽ ﮔﯿﺎه ﻣﺮﺗﻌﯽ اروﺷﯿﺎ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺜﺒﺘﯽ داﺷﺖ.