بررسي و تحليل نمادشناسانه نقش آتش در ايران پيش از اسلام با تأكيد بر آثار دوره ماد و هخامنشي

بيان مسئله: با مشاهدۀ جايگاه آتش و آتشدان در نقش برجسته هاي آثار به‌جا مانده از پادشاهان مادي و هخامنشي مي‌توان دريافت كه آتش در ايران پيش از اسلام جايگاهي بس والا و مقدس داشته است؛ به‌طوري كه در آثار به‌جا مانده از اين دوران، حضور و تجلي آتش را در گوردخمه ها، مراسم بار عام پادشاهان، مراسم ديني و آييني و نيز در آثار هنري و تشريفاتي به مراتب مشاهده مي كنيم؛ از اين رو سؤالي كه در اين رابطه مطرح مي شود، اين است كه: نقشمايۀ آتش در دوره هاي ماد و هخامنشي داراي چه مفاهيم نماديني است؟هدف: بررسي و تحليل نمادشناسانۀ نقش آتش در تاريخ ايران پيش از اسلام (دوره ماد و هخامنشي) و جايگاه اين عنصر در فرهنگ و هنر اين دوره هدف پژوهش حاضر است.روش پژوهش: با توجه به جنبۀ تاريخي تحقيق پيش رو، روش اتخاذ شده توصيفي‌تحليلي است. تجزيه و تحليل اطلاعات در اين پژوهش به روش توصيفي و ارائۀ تصاوير انجام گرفته و اطلاعات به‌دست ‌آمده، طبقه‌بندي و بررسي و تحليل شده است.يافته‌ها: نتايج پژوهش نشان مي دهد كه در بررسي نقش‌هاي به‌جاي ‌مانده از آثار مرتبط با دوره ماد و هخامنشي، آتش نمادين هميشه منطق پاكسازي شر توسط خير را به نمايش مي گذارد. آتش مظهر اَشَه (تقوا و درستي)، بر روي زمين است و آتشگاه جايگاه برخواندن و ستودن اهورامزدا است؛ همچنين آتش، نشان پاكي و آرامش هستي، بهره مند از ويژگي پاكسازي ماده و جوهرۀ روان است. در حقيقت، چنانچه آتش عاري از اين ويژگي مي بود، هيچگاه نمي توانست رابطي بين دنياي انسان خاكي و قلمروي روحاني اهورا باشد.