تحليل ژئوپليتيكي مولفه‌هاي همگرايي و واگرايي در جهان اسلام

مناطق جغرافيايي بر اساس انگاره هاي ذهني مشترك و با توجه به ساختارها و كاركردهاي مشترك به سمت همگرايي و همكاري سوق پيدا كرده اند و توانسته اند منطقه خود را به سمت توسعه و امنيت پايدار سوق دهند. يكي از مناطق حساس و استراتژيك در معادلات ساختار هرم قدرت جهان اسلام است. به رغم وجود تشابهات ذهني و عيني در جهان اسلام براي ايجاد يك سازمان منطقه اي منسجم مبتني بر ساخت قدرت اما اين منطقه يكي از مناطق پرتنش جهان محسوب مي شود. هدف اين اين تحقيق بررسي اين مسئله است كه تحت تاثير شرايط داخلي و بين المللي در دهه آينده جهان اسلام چگونه قابل تصور است. در اين تحقيق از رويكرد آينده پژوهي و روش سناريو نويسي پيتر شوارتز استفاده شده است. يافته هاي  تحقيق نشان داده است كه با شناخت پيشران هاي متعدد در ابعاد عيني و ذهني در مقياس منطقه اي و جهاني دو عدم قطعيت در خصوص آينده ساخت قدرت در جهان اسلام در دهه آينده شناسايي شد كه عبارت اند از افزايش يا كاهش دخالت قدرت هاي فرامنطقه اي در جهان اسلام و همچنين افزايش يا كاهش چالش هاي قومي مذهبي در جهان اسلام. سه سناريو بر اساس اين عدم قطعيت ها طراحي شده است كه عبارت اند از همگرايي ساخت قدرت در دهه آينده در جهان اسلام، واگرايي بيشتر و همچنين حفظ وضع موجود. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه با كاهش دخالت قدرت هاي فرامنطقه اي و كاهش چالش هاي قومي مذهبي در جهان اسلام به سمت همگرايي خواهد رفت. در صورت افزايش دخالت قدرت هاي فرامنطقه اي و افزايش چالش هاي قومي مذهبي جهان اسلام به سمت واگرايي بيشتر خواهد رفت. همچنين در صورت كاهش دخالت قدرت هاي فرامنطقه اي و افزايش چالش هاي قومي مذهبي جهان اسلام به سمت واگرايي بيشتر خواهد رفت.