گلوگاه‌هاي كاركردي زنجيره تأمين دوسطحي عمده‌فروش- خرده‌فروش در كانال توزيع مواد غذايي

يكي از عناصر موفقيت هر سازمان توليدي، بهينه‌سازي كانال توزيع كالا است و شناسايي گلوگاه‌هاي هر يك از سطوح كانال عرضه مي‌تواند زمينه‌اي براي انتخاب و مديريت زنجيره تأمين در بخش عرضه باشد. از همين رو، اين پژوهش با هدف شناسايي گلوگاه‌هاي كاركردي زنجيره تأمين دوسطحي عمده‌فروش-خرده‌فروش در كانال توزيع واحدهاي توليدي مواد غذايي و در قالب يك پژوهش توصيفي و كاربردي انجام شده است. ابتدا در فاز كيفي با استفاده از تحليل محتواي كيفي و با مصاحبه با ۲۶ نفر از خبرگان اين حوزه، كاركردهاي سطوح عمده‌فروشي و خرده‌فروشي مواد غذايي به‌عنوان كدهاي مرتبه اول و در ادامه كدهاي مرتبه دوم مفهوم‌سازي شد. در ادامه به‌منظور تبيين مدل، با استفاده از نظر 61 نفر از فعالان اقتصادي در زنجيره تأمين، ميزان تأثيرگذاري و تأثيرپذيري كاركردها با استفاده از تكنيك ديمتل مشخص شد. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه در بخش عمده‌فروشي، ارتقا فروش، رعايت قوانين و اخلاق بازار،  همكاري فعال با توليدكننده و تأمين منابع مالي زنجيره به‌عنوان كاركردي اصلي عمده‌فروشي محسوب مي‌شوند. درعين‌حال، ارائه خدمات به مصرف‌كننده، رعايت قوانين و اخلاق بازار، ارتقاي فروش، تأمين مالي زنجيره و بهينه‌سازي سبد كالا به‌عنوان تأثيرگذارترين گلوگاه‌هاي كاركردي بخش خرده‌فروشي به شمار مي‌رود. بر اساس نتايج، گلوگاه‌هاي شناسايي‌شده را مي‌توان براي نقشه‌برداري جريان ارزش كانال‌هاي توزيع براي شناسايي فرصت‌هاي بهبود فرآيند براي زنجيره تأمين كارآمدتر استفاده كرد. همچنين مديران واحدهاي صنايع غذايي ضمن آشنايي با شاخص‌هاي كليدي عملكرد زنجيره، مي‌توانند بخش‌هاي قابل‌بهبود در روان‌سازي جريان كالا، پول و اطلاعات در زنجيره تأمين را مدنظر قرار دهند.