تحليل سرعت روايت رمان طريق بسمل شدن دولت‌آبادي بر پايه روايت‌شناسي ژرار ژنت

سرعت روايت، عنصر سازه‌اي و مهم در شكل‌گيري داستان و رمان است كه از جنبه هاي مهم و اصلي در روايت رمان به‌شمار مي‌آيد، ژرار ژنت (۱۹۳۰-۲۰۱۸) نظريه‌پرداز و نشانه‌شناس فرانسوي، اختصاص يك تكه كوتاه از متن به مدت زمان درازي از داستان را سرعت مثبت و برعكس آن را سرعت منفي مي‌ناميد. موضوع رمان طريق بسمل شدن اثر محمود دولت آبادي در زمينۀ جنگ ايران و عراق است كه با سبك و سياقي پيچيده و با بهره گيري از عناصر اسطوره اي، بينامتنيت هاي گوناگون تاريخي، روابط تاريخي ميان اعراب و ايرانيان و... به رشته تحرير در آمده است. جستار حاضر خوانشي است كه با روش اسنادي – توصيفي، سرعت روايت در اين رمان را بر پايه نظرية ژنت تبيين مي‌كند تا به اين پرسش پاسخ دهد كه كداميك از عناصر‌ سرعت ‌روايت با توجه به نظرية ژنت در اين اثر تبلور يافته است؟ نتيجة به‌دست آمده نشان مي‌دهد، توازني در عوامل كاهش سرعت و افزايش سرعت در رمان وجود ندارد، بلكه كفه سنگين كاهش سرعت متن، بر اثر بينامتنيت‌هاي تاريخي و غيره، به‌طور دائم خواننده را درگير گره گشايي و چالش‌هاي ذهني مي‌كند تا با تعمق بيشتر و با مراجعه به  تاريخ و ديگر آثار به درك معناي واقعي رمان برسد.