پيش بيني سرعت ظهور برگ، شاخص سطح برگ و مراحل رشد دو گياه ذرت و آفتابگردان

سابقه و هدف: پيش بيني فنولوژي، سرعت ظهور برگ(فيلوكرون) و به ويژه حداكثر شاخص سطح برگ در هر منطقه با استفاده از مدل‌هاي رياضي در جوامع گياهي از اهميت زيادي برخوردار است. بنابراين با توجه به اهميت پيش بيني فنولوژي، سطح برگ و زمان تا اتمام رشد برگ دو گياه مهم صنعتي ذرت و آفتابگردان، اين تحقيق جهت معرفي و آزمون اعتبار سنجي مدل فنولوژي Phenology MMS در شرايط محيطي بوكان، پيش بيني سرعت ظهور برگ يا فيلوكرون در شرايط تنش كم آبي متوسط و تصحيح ضرايب روابط آلومتريك پيش بيني كننده شاخص سطح برگ ذرت رقم سينگل گراس 704 و آفتابگردان رقم شمشيري به اجرا درآمد. مواد و روش ها: در اين تحقيق ابتدا اعتبار مدل Phenology MMS در پيش بيني مراحل نموي و تعداد برگ در ساقه ذرت آفتابگردان با استفاده از داده هاي مزرعه‌اي سنجش شد و سپس با برازش مدل دو تكه‌اي، به شيوه درون يابي، روز و زمان حرارتي لازم تا پايان رشد برگ و فيلوكرون (درجه روز بر برگ) در دو حالت بدون تنش و تنش متوسط استخراج شدند. سپس با استفاده از روابط آلومتريك بين تعداد برگ و شاخص سطح برگ بهترين مدل آلومتريك براي تخمين شاخص سطح برگ انتخاب شد. نتايج: نتايج نشان داد كه مدل بخوبي قادر به پيش بيني مراحل نموي ذرت و آفتابگردان است و روز و زمان حرارتي لازم تا هر مرحله خاص نموي را در دو حالت پس از كشت و پس از سبز شدن پيش بيني مي‌ كند. نتايج همچنين نشان داد كه گياه ذرت پس از گذراندن 782/9 درجه روز به زمان پايان رشد برگ خود خواهد رسيد كه اين زمان حرارتي دقيقاً پس از طي 72/3 روز (در منطقه اجراي تحقيق) پس از سبز شدن كسب خواهد شد. در آفتابگردان نيز گياه پس از كسب 798/1 درجه روز رشد يعني در 59/14 روز پس از سبز شدن به پايان رشد برگ مي رسد به بيان ساده‌تر با گذشت هر 3 و 2/06 روز پس از سبز شدن، يك برگ به تعداد برگ هاي ذرت و آفتابگردان به ترتيب اضافه خواهد شد. در صورت بروز تنش متوسط، شيب خط رگرسيون تغييرات تعداد برگ در مقابل زمان حرارتي نيز افزايش پيدا كرد و به 0/0285 و 0/033 برگ بر درجه روز به ترتيب در ذرت و آفتابگردان، افزايش پيدا كرد. نتايج پيش بيني سطح برگ با استفاده از دو رابطه تواني و يك رابطه دو تكه‌اي نيز نشان داد كه هر سه مدل از دقت مشابهي در پيش بيني شاخص سطح برگ ذرت و آفتابگردان برخوردار هستند.