نگرش وحدت‌انگارانه صدرايي؛ تفسيري ديگر از سازگاري ميان فعل خداوند و طبيعت

با كمي چشم‌پوشي از جزئيات، مي‌توان گفت كه پيشنهادهاي معاصر در زمينه‌ي تبيين فعل خاص الهي، با سه تعهد متافيزيكي، يعني ناسازگاري فعل الهي و فعل طبيعت ، نامداخله‌گري خداوند و نيز تجويزي بودن قوانين طبيعت ، شكل گرفته‌اند. نوشته‌ي پيش رو، معطوف به نخستين مورد از ميان اين سه تعهد است. در اين مقاله با فرض سازگاري فعل الهي و فعل طبيعت، دو هدف پيگيري شده است: ابتدا تلاش شده است تا نشان داده شود، چگونه رويكرد دو‌گانه‌انگارانه به وجود و ماهيت و به تبع آن طبيعت و فراطبيعت، مدافعان آن را در محذور براي تبيين فاعليت خاص خداوند قرار مي‌دهد. سپس به ارزيابي نگرش وحدت‌انگارانه صدرايي در حل اين مساله و رفع اين مانع، پرداخته‌ شده است. در نهايت ادعا شده است از دو تقرير مشهور از اصالت وجود در نظام وحدت تشكيكي، يكي بر از ميان بردن تمايز هستي‌شناسانه ميان طبيعت و فراطبيعت ناتوان است اما بر مبناي تقرير دوم و نيز تفسير اصالت وجود بر مبناي نظام وحدت شخصي، مي‌توان بر از ميان بردن اين دو‌گانه موفق شد كه البته توفيق نهايي در ارائه تبييني مطلوب از مساله فعل خاص الهي، مشروط بر هماهنگي آن با مباني ديگر نظام صدرايي و نيز تامين مولفه‌هاي ديگر تفسير مطلوب از فاعليت خاص الهي است.