قرآن كريم و چگونگي ارتباط جهان كثرت با جهان وحدت در نظام هستي شناسي عرفاني

مساله «وجود شناسي» عموما و چگونگي تحقق جهان كثرت و رابطه آن با جهان وحدت خصوصا از بنيادي‌ترين مسائلي است كه بر ديگر مباحث نظام هستي‌شناختي در فلسفه و عرفان اثر مي‌گذارد. برخي رابطه جهان كثرت با جهان وحدت را از نوع وحدت سنخي وجود مي‌دانند، برخي ديگر نيز وحدت حقه سرياني را مطرح مي‌كنند و عده‌اي ديگر از جمله عارفان مسلمان، رابطه جهان كثرت با واجب متعال را از نوع وحدت شخصي وجود دانسته و آن را برگرفته از عقل و وحي مي‌دانند. هدف اين تحقيق، بررسي استنادي وحدت شخصي وجود در قرآن كريم است. با كنكاش بر روي اين مساله، بر اساس روش تحقيق كتابخانه‌اي، به دست آمد كه آيات زيادي براي اثبات رويكرد عرفاني در ارتباط جهان كثرت با جهان وحدت وجود دارد. با تحليل عرفاني صورت گرفته بر روي آيات مرتبط، گزاره راهبردي«وجود در واجب متعال منحصر است و عالم ممكنات به منزله تجليات، ظهورات و شئونات او هستند»، استخراج شد كه مي‌تواند مبناي پژوهش‌هاي بعدي پيرامون نظام مسائل عرفان قرآني باشد.