رتبه‌بندي استان‌هاي ايران ازلحاظ دسترسي به شاخص‌هاي بهداشتي و درماني: با تأكيد بر استان يزد

زمينه و هدف: رتبه‌بندي استان‌ها از منظر دسترسي به خدمات بهداشت و درمان، امكان برنامه‌ريزي دقيق‌تر به‌منظور شناسايي پتانسيل‌ها و نقاط ضعف و تخصيص منصفانه بودجه‌هاي وزارت بهداشت و درمان را فراهم مي‌نمايد. لذا مطالعه حاضر باهدف رتبه‌بندي استان‌هاي كشور و نيز بررسي جايگاه استان يزد از منظر دسترسي به شاخص‌هاي بخش بهداشت و درمان انجام شد. روش پژوهش: مطالعه حاضر ازنظر هدف، از نوع كاربردي با ماهيت پيمايشي- توصيفي و ازنظر زمان مقطعي محسوب مي‌شود. جامعه آماري پژوهش شامل كليه استان‌هاي كشور است. داده‌هاي موردنياز دسترسي به شاخص‌هاي بخش بهداشت و درمان بر اساس اطلاعات سالنامه‌ي آماري كشور در سال ۱۳۹۸ استخراج‌شده است. براي انجام بخش تحليل از روش آنتروپي شانون و تاپسيس و نرم‌افزار هاي Excel ۲۰۱۶ و TOPSIS ۲۰۱۶ استفاده شد. يافته‌ها: روش وزن دهي آنتروپي نشان داد؛ شاخص آزمايشگاه تشخيص پزشكي و ژنتيك بالاترين وزن و مراكز توان‌بخشي كمترين وزن را به خود اختصاص داده اند. روش رتبه‌بندي تاپسيس نشان داد؛ استان يزد از منظر دسترسي به شاخص‌هاي بهداشت و درمان در جايگاه چهارم و استان‌هاي خراسان جنوبي و چهارمحال و بختياري در رتبه‌هاي اول و دوم و استان آذربايجان غربي در رتبه آخر قرارگرفته‌اند. نتيجه‌گيري: شاخص‌هاي آزمايشگاه تشخيص پزشكي و ژنتيك، داروساز، پزشك عمومي، مراكز اورژانس و تخت مؤسسات درماني به ترتيب داراي بيشترين وزن‌ها و بيشترين تأثير در رتبه‌بندي استان‌ها از منظر دسترسي به شاخص‌هاي بهداشت و درمان هستند. لذا به برنامه‌ريزان و مسئولان بخش بهداشت و درمان پيشنهاد مي‌شود، جهت رشد رتبه‌بندي و كاهش نابرابري‌ها، اولويت‌ها را با توجه به ميزان برخورداري استان‌هاي كشور از شاخص‌هاي ذكرشده تعيين نمايند.