طراحي و تبيين مدل غني‌سازي مشاغل با تأكيد بر بعد رفتاري كاركنان در سازمان تأمين اجتماعي

زمينه و هدف: غني سازي شغلي به عنوان يكي از تكنيك هاي طراحي شغل بر انگيزه بخشي درون شغلي در وظايف و مسئوليت هاي شغلي تأكيد دارد تا بدين طريق به نتايج رفتاري مطلوب دست يافت. هدف اين مطالعه طراحي و تبيين مدل غني سازي مشاغل با تأكيد بر بعد رفتاري كاركنان در سازمان تأمين اجتماعي بوده‌است. روش پژوهش: روش پژوهش آميخته و مبتني بر تحليل محتواي كيفي و آزمون معادلات ساختاري در بخش كمي بوده‌است. داده هاي كيفي بر اساس مصاحبه هاي نيمه ساختاريافته با روش نمونه گيري هدفمند قضاوتي از ۱۴ نفر (خبره دانشگاهي و مديران و معاونين تأمين اجتماعي تهران) و داده‌هاي كمي مبتني بر پرسشنامه ۶۶ سؤالي و در طيف ليكرت ۵ گزينه اي در ميان ۳۲۷ نفر از كاركنان سازمان تأمين اجتماعي تهران با فرمول كوكران و نمونه‌گيري در دسترس به‌دست‌آمد. به‌منظور تجزيه و تحليل داده هاي كيفي از رويكرد كدگذاري براي تحليل متن مصاحبه ها و از آزمون SEM در نرم افزار2 Smart PLS  جهت سنجش فرضيه ها استفاده شد. يافته ها: يافته هاي كيفي ناظر بر مؤلفه هايي همچون سياست گذاري هاي شغلي (توسعه منابع شغلي، توسعه ساختار كارمنديابي، توسعه برند مشاغل، مديريت وظايف شغلي)؛ گرايش ها به غني سازي شغلي (غني سازي در ويژگي هاي اصلي شغل، غني سازي در ويژگي هاي دانشي شغل، غني سازي در ويژگي هاي اجتماعي شغل)؛ ادراكات روان شناختي كاركنان از شغل؛ عوامل محيطي (شرايط محيط شغلي، جو سازماني، جو تيمي، فرهنگ سازماني، سبك رهبري)؛ و پاسخ هاي رفتاري (نگرش ها، عملكرد، انگيزشي، رفاه روان شناختي، رفتاري، شناختي)، در ساختار غني سازي مشاغل بوده‌است. يافته هاي كمي نيز نشان دادند مؤلفه هاي سياست گذاري هاي شغلي و عوامل محيطي تأثير به‌سزايي در پويايي گرايش ها به غني سازي شغلي دارد. همچنين، گرايش ها به غني سازي شغلي هم به طورمستقيم و هم غيرمستقيم از طريق ادراكات روان شناختي كاركنان توانسته است مؤلفه ي پاسخ هاي رفتاري را متأثر سازد. نتيجه گيري: تأكيد پارادايم اين پژوهش بر اهميت نگاه كل گرايانه با قابليت پويايي به موضوع غني سازي مشاغل بوده‌است؛ به‌گونه‌اي كه، سازمان هاي بيمه اي جهت افزايش تحقق پذيري غني سازي مشاغل، نيازمند توجه به ۲ عامل سياست گذاري هاي شغلي و عوامل محيطي درون سازماني هستند.