يك اثرسنجي از قيمت‌گذاري دوره‌مبنا محدوده طرح ترافيك تهران، مدل رفتار سفر كاربران

يكي از راهكارهاي مديريت تردد خودروهاي شخصي، قيمت‌گذاري نواحي پرتردد است كه باعث كاهش مطلوبيت استفاده از خودرو شخصي مي‌شود. اين راهكار زماني مؤثر است كه موجب تغيير رفتار سفر كاربران خودروي شخصي در محدوده مورد نظر شود. بررسي رفتار سفر كاربران بعد از اعمال قيمت‌گذاري (رجحان آشكار شده)، در ارزيابي آثار اين سياست، نتايج معتبرتري را به ارمغان مي‌آورد. در تهران از اين سياست براي كاهش تراكم در ناحيه مركزي شهر استفاده مي‌شود. سياست قيمت‌گذاري محدوده مركزي تهران (طرح ترافيك) در ارديبهشت ماه سال 1397 تغيير كرده و به صورت دوره مبنا شد. در قيمت‌گذاري به شيوه دوره مبنا اخذ عوارض از كاربران خودرو شخصي بر اساس ساعت ورود و خروج (اوج و غير اوج) صورت مي‌گيرد. در اين تحقيق براي اثرسنجي طرح ترافيك تغيير يافته، با استفاده از 422 پرسشنامه گردآوري شده با روش رجحان آشكار شده در آبان 1397، به تحليل تغيير رفتار سفر كاربران محدوده طرح ترافيك تهران پرداخته مي‌شود. بدين منظور، از تحليل‌هاي آماري و مدل انتخاب گسسته لوجيت چندگانه استفاده مي‌شود. بر اساس نتايج حاصل از تحليل فراواني نمونه جمع‌آوري شده، 52.28 درصد از كاربران بعد از تغيير طرح ترافيك، نحوه سفر خود به محدوده را تغيير نداده‌اند. نتايج مدل لوجيت چندگانه نشان مي‌دهد كه كاربران خودرو شخصي تمايل بيشتري دارند كه سفر خود را بدون تغيير انجام دهند. همچنين بر اساس نتايج اثرات حاشيه‌اي، با تغيير محل سكونت افراد از داخل محدوده طرح ترافيك به خارج از محدوده آلودگي هوا، سهم گزينه بدون تغيير انجام دادن سفر، 38.56 درصد افزايش مي‌يابد.